Ameryka i ja

Grudzień w USA to nie jest tylko świąteczny klimat. To miesiąc, w którym popkultura — kino, telewizja, streamingi, reklamy i handel — pracuje na najwyższych obrotach. Oscarowe premiery, świąteczne kampanie reklamowe, sklepy walczące z handlem online, telewizja w trybie „holiday” i zupełnie inny, mniej oczywisty wątek, który w tym roku mocno przebija się w newsach. O tym wszystkim opowiadam w najnowszym odcinku.

Nowy Jork w sezonie świątecznym jest jak scenografia do filmu – pełen blasku i dekoracji, które co roku przyciągają miliony turystów. Ale jak to wszystko wygląda z perspektywy osoby, która w tym mieście mieszka na co dzień? Jak poruszać się po Manhattanie w grudniu, kiedy tłumy skutecznie utrudniają zwykłą codzienność? Gościem odcinka jest Anna Stranczyk, która od czterech lat mieszka w Nowym Jorku. Ania opowiada o swoim pierwszym spacerze po świątecznie udekorowanym Nowym Jorku, o tym, jak wygląda grudzień widziany jej oczami i dlaczego niektóre miejsca omija szerokim łukiem.

Święto Dziękczynienia większości z nas kojarzy się z rodzinnym stołem, domową kuchnią i indykiem, który od rana piecze się w piekarniku. Ale w Stanach Zjednoczonych coraz więcej osób obchodzi Thanksgiving inaczej – w restauracji. Do rozmowy zaprosiłam Magdalenę Campion, która prowadzi z mężem na przedmieściach Minneapolis dwie restauracje i wystąpiła w odcinku nr 178. Rozmawiamy o tym, jak wygląda Thanksgiving w amerykańskich restauracjach: od rozbudowanych bufetów, po logistykę, koszty i kulisy przygotowań. Pojawia się też temat Friendsgiving – luźniejszej kolacji dzień lub kilka dni przed Świętem Dziękczynienia (lub zaraz po), kiedy spotykają się przyjaciele. To odcinek o jedzeniu, zwyczajach, ale też o tym, że świętowanie w USA ma różne oblicza.

Listopad to w Ameryce czas, gdy miliony ludzi siadają do komputera, by wybrać ubezpieczenie zdrowotne na kolejny rok. To moment, w którym trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: stać mnie na ubezpieczenie czy nie. W tym roku temat ubezpieczeń znów podzielił polityków w Waszyngtonie i doprowadził do najdłuższego shutdownu w historii USA. Demokraci domagali się przedłużenia dopłat do planów Obamacare, Republikanie chcieli „czystej” ustawy budżetowej. Przez 43 dni federalne urzędy były zamknięte, a setki tysięcy pracowników nie otrzymywały wynagrodzeń. W tym odcinku tłumaczę, jak działa system ubezpieczeń zdrowotnych w Stanach Zjednoczonych, czym są dopłaty ACA, o co dokładnie poszło w politycznym sporze i dlaczego temat zdrowia od dekad wraca w amerykańskiej polityce jak bumerang.

Pierwszy pobyt w Chicago okazał się rozczarowaniem – kraj, który miał być spełnieniem marzeń, wyglądał zupełnie inaczej, niż sobie wyobrażała. Dziś Magdalena Pantelis mieszka w Chicago na stałe i pełni funkcję dyrektorki ds. sprzedaży Polskich Linii Lotniczych LOT na USA i Kanadę. W odcinku opowiada o tym, jak z lokalnej telewizji kablowej w Małopolsce trafiła do międzynarodowej branży lotniczej. Mówi o zmianach w chicagowskiej Polonii, o stereotypach, które wciąż potrafią zaskakiwać, i o tym, dlaczego Ameryka – mimo wszystko – może stać się prawdziwym domem.

W odcinku rozmowa z Maciejem Jamrózem, oficerem łącznikowym z Kongresem Stanów Zjednoczonych w polskiej ambasadzie w Waszyngtonie oraz pasjonatem historii. To podcast o tym, jak spotkanie będącego u szczytu sławy Ignacego Paderewskiego z ówczesnym prezydentem USA Wodorowem Wilsonem wpłynęło na uzyskanie przez Polskę niepodległości. Rozmawiamy o tym, jak Paderewski trafił do Białego Domu, w jaki sposób zdobył zaufanie Wilsona i co z tej relacji wyniknęło. Mówimy o kulisach konferencji wersalskiej, ale też o koncertach Paderewskiego w Stanach, o jego sławie, lukratywnych kontraktach oraz o tym, jak wykorzystał popularność dla dobra Polski.

Skrzydło Wschodnie Białego Domu przestało istnieć. Tam, gdzie jeszcze niedawno wchodziły wycieczki i pracował zespół pierwszej damy USA, powstanie sala balowa za 300 milionów dolarów. W podcaście z Pawłem Żuchowskim rozmawiamy o tym, co zburzono, jak ma wyglądać nowa część, dlaczego zawieszono wizyty w Białym Domu i czemu ta decyzja wywołała tak duży sprzeciw.

Jesień w Ameryce to nie tylko kolorowe liście i Halloween. To ogromny, doskonale zorganizowany sezon gospodarczy i kulturowy. Zaczyna się w sierpniu od pumpkin spice latte, które co roku uruchamia marketingową machinę wartą setki milionów dolarów. W tym odcinku opowiadam, jak wygląda amerykańska jesień z bliska – od dekorowania ganków i rodzinnych wypraw na pumpkin patch, po lokalne Oktoberfesty i weekendowe wizyty w winnicach. Będzie też o Halloween, które zamienia amerykańskie przedmieścia niemal w plany filmowe jak z horrorów.

W tym odcinku zaglądamy za bramę amerykańskiej bazy wojskowej Fort Bragg w Karolinie Północnej. Moja rozmówczyni, Oriana Teeple, mieszka tam z rodziną. Jej mąż jest wojskowym, a ona pracuje w organizacji charytatywnej Armed Services YMCA, która prowadzi bank żywności i wspiera żołnierzy oraz ich bliskich. Jak wygląda codzienność w bazie w czasie shutdown? Co dzieje się z rachunkami, szkołami i sklepami, gdy rząd wstrzymuje wypłaty? Dlaczego niektóre rodziny muszą korzystać z pomocy żywnościowej – mimo że są częścią armii jednego z najbogatszych krajów świata? To rozmowa o kulisach życia w amerykańskiej bazie i o tym, jak naprawdę wygląda shutdown z perspektywy ludzi, których on dotyka.

Prof. Janusz Wojtusiak kieruje laboratorium uczenia maszynowego na George Mason University i od dwóch dekad bada, jak mądre algorytmy pomagają ludziom — zwłaszcza w zdrowiu i medycynie. W rozmowie wracamy do początków sztucznej inteligencji, ale skupiamy się na praktyce: gdzie AI już realnie przyspiesza diagnozy, co potrafią systemy analizujące zdjęcia medyczne i dlaczego w szpitalach bardziej chodzi o priorytetyzację pracy radiologa niż „zastąpienie człowieka”. Prof. Wojtusiak opowiada też między innymi o projekcie, który wykrywa siniaki niewidoczne gołym okiem — kluczowe w sprawach przemocy.

Jak wygląda tydzień, w którym światowa polityka przenosi się na Manhattan? W tym odcinku zabieram Was do Nowego Jorku podczas Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Rozmawiam z Pawłem Żuchowskim, korespondentem RMF FM, który był na miejscu. Mówimy o polityce i kulisach: od paraliżu miasta przez kolumny prezydenckie, przez incydenty na schodach ruchomych i promptery, aż po korytarzowe spotkania, które czasem znaczą więcej niż oficjalne przemówienia. Jest też o polskich akcentach, o tym, dlaczego sala pustoszeje po wystąpieniu amerykańskiego prezydenta, a także o absurdach systemu.

Do podcastu wraca Aleks Storożyński – dziennikarz i laureat Pulitzera, którego znacie z odcinka 151 o Tadeuszu Kościuszce. Tym razem rozmawiamy o jego książce „Spies in My Blood”, prezentowanej ostatnio podczas prelekcji w waszyngtońskim International Spy Museum. To historia trzech pokoleń: dziadka działającego w polskim wywiadzie wojskowym w Lwowie, ojca tworzącego mikrofilmy dla Cichociemnych i brata, który – jak wyznał na łożu śmierci – pracował dla CIA i brał udział w ewakuacji pułkownika Ryszarda Kuklińskiego. W odcinku mówimy o rodzinnych tajemnicach, pamięci zapisanej na kasetach magnetofonowych i o tym, dlaczego „genów nie oszukasz”. To opowieść o Polsce XX wieku widzianej przez losy jednej rodziny – od Lwowa i Wołynia, przez Argentynę po Nowy Jork.

Rosyjskie drony naruszyły polską przestrzeń powietrzną, wywołując pytania o realną siłę NATO i przywództwo Stanów Zjednoczonych. W rozmowie z Pawłem Żuchowskim (RMF FM, Waszyngton) rozmawiamy, czy sojusz transatlantycki to twarde zobowiązanie, czy tylko deklaracja. Mówimy o reakcji Donalda Trumpa i Białego Domu, mechanizmach Artykułu 4 i 5, nocnej operacji z udziałem sojuszników oraz politycznej kalkulacji w relacjach z Władimirem Putinem. To odcinek o bezpieczeństwie Polski, granicach odstraszania i o tym, czy USA są jeszcze gotowe przewodzić Zachodowi.

Co tak naprawdę potrafią komputery kwantowe i dlaczego budzą tak duże emocje w świecie nauki i biznesu? Gościem odcinka jest Marcel Mordarski – młody polski fizyk kwantowy, który dzięki stypendium w NASA przygląda się również Dolnie Krzemowej. Rozmawiamy między innymi o tym, czym różni się kubit od klasycznego bitu, jakie znaczenie ma to dla kryptografii i finansów oraz jak wygląda codzienna praca nad kwantowymi algorytmami. To także rozmowa o wyborach: dlaczego doktorat w Wielkiej Brytanii, jak łączyć badania z presją inwestorów i co oznacza spełnianie marzeń na własnych zasadach.

Początek roku szkolnego w USA to dobry moment, by zajrzeć za kulisy amerykańskiej szkoły. W tym odcinku rozmawiam z moim synem Wiktorem, który rozpoczął 7 klasę (drugą klasę gimnazjum). Krok po kroku przechodzimy przez szkolny rytm dnia. Mówimy np. o tym, dlaczego uczniowie rano trafiają do sali gimnastycznej, jak wygląda „lunch detention” za spóźnienia. Rozmawiamy o nauce w oparciu o iPady i aplikacje zamiast podręczników. Wiktor opowiada również o szkolnych przepustkach – czasem bardzo kreatywnych. To subiektywny przewodnik po szkolnej codzienności w Ameryce – z porównaniami do polskiej szkoły.

W odcinku rozmawiam z Agnieszką Wdowicz – doradczynią kariery z doświadczeniem w amerykańskiej korporacji w Miami. Agnieszka wyjaśnia, czym różni się rekrutacja w Polsce i w USA, jak przygotować resume pod system ATS oraz dlaczego networking jest kluczem do sukcesu w Stanach Zjednoczonych. Mówimy też o tym, jak skutecznie prezentować swoje osiągnięcia, dlaczego warto negocjować pierwszą ofertę i które branże w Stanach rozwijają się najszybciej. To praktyczny przewodnik dla wszystkich, którzy marzą o pracy w amerykańskiej firmie – niezależnie od tego, czy są w Polsce, czy już w USA.

W odcinku rozmowa z Pawłem Żuchowskim, który relacjonował historyczne spotkanie Donalda Trumpa i Władimira Putina na Alasce. Dziennikarz RMF FM opowiada o kulisach tego wydarzenia – od atmosfery w Anchorage po reakcje uczestników i obserwatorów. Dyskutujemy także o tym, co działo się w Białym Domu w Waszyngtonie podczas szczytu z udziałem Trumpa i Zełenskiego oraz liderów NATO i Unii Europejskiej.

Tym razem w studiu pojawiła się cała nasza trójka – Paweł, nasz syn Wiktor i ja. To efekt instagramowej sondy, w której zdecydowaliście, że chcecie usłyszeć historię męskiego wypadu pod namiot. Paweł i Wiktor spędzili weekend na kempingu w Zachodniej Wirginii – miejscu cichym, kameralnym i położonym tuż nad górską rzeką. Jak wygląda taki kemping w USA, ile kosztuje i jakie niespodzianki mogą czekać na miejscu? Posłuchajcie naszej rozmowy – z perspektywy taty, syna i… mamy, która tym razem została w domu.

Amerykanie zaczynają przygotowania do 250. urodzin swojego kraju. W tym odcinku zabieram Was na National Mall w Waszyngtonie, gdzie ruszyła trasa „Our American Story”. Co usłyszymy przez ten rok – i kto opowie historię Ameryki? Jeśli fascynują Cię kulisy życia i pracy w USA, niezwykłe miejsca w Stanach Zjednoczonych oraz inspirujące historie z pierwszej ręki, sięgnij po moje audiobooki i ebooki o USA. Sprawdź tutaj 👉 www.amerykaimy.pl

To jubileuszowy, osobisty odcinek. Przyleciałam do USA w 2009 roku, gdy prezydentem był Obama, a Instagram jeszcze nie istniał. Od tamtej pory zmieniło się wszystko – technologia, sklepy, życie codzienne. W 300. odcinku wspólnie z Pawłem opowiadamy, jak przez te 16 lat zmieniły się Stany i jak zmieniliśmy się my.