Wetenschap Vandaag | BNR

Hoe staat het ervoor met onze binnenlucht? In een uitgebreid onderzoek bestuderen wetenschappers Lidwien Smit en Esmée Janssen van de Universiteit Utrecht hoe we de lucht in schoolklassen zo gezond mogelijk kunnen krijgen. We horen vanuit welke gedachte dit onderzoek is gestart en gaan langs in de klas om te kijken wat er allemaal wordt gemeten. Meer weten over het project, of je aanmelden als school (ze zijn nog hard op zoek naar scholen die willen meedoen): Claire: Clean Air For Everyone In de vorige aflevering van Afdeling Wetenschap hoorden we meer over het onderzoek van Roel Vermeulen. Hij gebruikt zelfgebouwde meetauto's om heel lokaal de buitenlucht te bestuderen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

We gaan langs bij onderzoeker Roel Vermeulen van de Universiteit Utrecht en bespreken hoe het ervoor staat met onze buitenlucht en het onderzoek dat daarnaar gedaan wordt. Wat staat er bijvoorbeeld in de nieuwe richtlijnen voor de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide? Gaan we dat in Nederland halen? En wat zou er moeten gebeuren om de luchtkwaliteit hier verder te verbeteren? We bespreken uitgebreid de huidige gezondheidsrisico's, wat er nog niet voldoende bestudeerd is en hoe ze dat met een langlopend meetproject proberen te veranderen. In dat project wordt met zelfgebouwde auto's heel lokaal gemeten en toegewerkt naar een Europese luchtkwaliteit-kaart. Met daarop niet alleen de hoeveelheid fijnstof en stikstofdioxide, maar ook de minder bekende ultrafijnstofdeeltjes. Er staat toevallig ook net een gloednieuwe meetauto klaar waar we een kijkje in kunnen nemen. De maker van de auto, Kees Meliefste, sluit ook even aan. In de volgende aflevering van Afdeling Wetenschap bespreken we met onderzoekers Lidwien Smit en Esmée Janssen hoe het ervoor staat met de kwaliteit van onze binnenlucht. Zij vertellen onder andere meer over het onderzoek dat zij doen op scholen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Goed nieuws voor iedereen die weleens z'n sleutels vergeet: volgens een nieuw boek is dat volkomen normaal en hoeft dat niet aan je geheugen te liggen. Het opslaan en terughalen van informatie is een ontzettend complex proces. Sommige mensen, bijvoorbeeld diegene met een fotografisch geheugen, zijn er bijzonder goed in. Maar voor de meeste van ons is het hard werken. Dat we af en toe dingen vergeten is volgens deze Amerikaanse schrijvers alleen maar logisch: er moet ruimte blijven in ons brein om belangrijke algemene kennis te blijven opslaan. Kennis die af en toe moet worden bijgesteld naar mate we meer leren en meemaken. Omdat we ons een groot deel van de tijd niet zo druk maken om ons geheugen, behalve wanneer het niet naar behoren werkt, hebben we een vertekend beeld van hoe goed ons geheugen is. Je zou kunnen denken: als je bij vertrek steeds eindeloos op zoek bent naar je sleutels, waterfles, telefoon en pasjes, staat het er niet best voor. Maar volgens deze onderzoekers - en dit is even los van ziektes die dit kunnen beïnvloeden - zijn onze hersenen gewoon niet heel goed in dit taakje. Zeker niet als we ook nog eens moe of gestrest zijn, of wanneer er veel koffie of alcohol in het spel is. Onze hersenen zijn hier een stuk beter in, als het een kwestie van overleven is. Een manier om hiermee om te gaan is het koppelen van iets wat je moet onthouden met iets waar je niet omheen kan. De auteurs geven hier een nogal verontrustend voorbeeld van: leg je tas op de achterbank, zodat je niet vergeet dat je kind uit het stoeltje te halen wanneer je naar de supermarkt gaat. In de VS blijkbaar een dagelijkse zorg. In het boek staan nog veel meer tips over het trainen van je geheugen, maar vergeet je af en toe je sleutels, dan ben je dus absoluut niet de enige. En is er niet meteen van alles mis met je geheugen. Lees hier meer over het boek: Losing keys and everyday items ‘not always sign of poor memory’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoi! Even een berichtje van mij. Wie vaak luistert heeft al gemerkt dat er wat dingen aan het veranderen zijn. De rubriek zit niet langer in het middagnieuwsprogramma op zender. Dat vind ik heel jammer, maar er komt wel wat voor terug: een langer wekelijks wetenschapsprogramma, Afdeling Wetenschap, om 14:00 uur op donderdag te horen op zender. Wat merk je daar in de podcast-feed van? Niet heel veel. Daar vind je gewoon nog steeds elke dag wetenschapsnieuws maar straks dus ook langere gesprekken op locatie met onderzoekers. Voor nu: heel erg bedankt voor het luisteren en downloaden! Want zonder jou, zou deze rubriek niet bestaan. Mocht je vragen, opmerkingen, of tips hebben: weet me op de socials te vinden. Groet, Karlijn See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat gebeurt er in het lichaam precies allemaal wanneer we honger hebben en eten zien of ruiken? Het aanmaken van speeksel is een bekende, maar een groot deel van het proces is nog onbekend. Als we dat wel beter begrijpen zou die informatie kunnen zorgen voor een betere behandeling van bijvoorbeeld diabetes type 2. Uit een nieuw onderzoek, gedaan in muizen, blijkt dat de lever al heel vroeg in dit proces een grote rol speelt. Zelfs als het eten alleen gezien en geroken wordt, blijken levercellen zich na enkele minuten al voor te gaan bereiden op de binnenkomende nutriënten. Dit loopt via signaaltjes vanuit de hersenen. Wordt er eten gedetecteerd, dan geven die door aan de lever: aan de slag. Maar zelfs als de betrokken neuronen los geactiveerd worden, zonder dat er echt eten geroken of gezien wordt, gaat de lever aan het werk. De eiwitprocessen in de lever die in dit onderzoek voor het eerst zijn gezien, hebben een link met de gevoeligheid voor insuline en dit nieuw ontdekte paadje zou weleens heel geschikt kunnen zijn voor een nieuwe behandeling van diabetes type 2. Lees hier meer over het onderzoek: Food in sight? The liver is ready! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Drugs als morfine en cocaïne doen gekke dingen met het beloningssysteem in ons lichaam. We willen er steeds meer van, wat onze behoefte om te eten en drinken zelfs kan overschaduwen. Tegelijk weten we al een tijdje dat het bevredigen van de behoefte aan voedsel, seks, sociale interactie, maar ook deze drugs hetzelfde hersengebied activeren. Dit hersengebied werkt nauw samen met stofjes als dopamine en serotonine om dieren en mensen meer te laten verlangen van dat waar ze zich goed door voelen. Wat we nog niet wisten, maar nu is ontdekt, is dat verslavende drugs de hersenactiviteit in dit gebied net even anders beïnvloeden. Ze kwamen hierachter door onderzoek in muizen, waarbij in real time de signaaltjes tussen neuronen werden bestudeerd in dit moeilijk te meten en diep gelegen deel van het brein. De drugs blijken een moleculair netwerk te kapen dat een belangrijke rol speelt in het proces waarmee neuronen leren. Waarbij waarschijnlijk de manier waarop neuronen communiceren en onthouden wordt verstoort. Dat zou kunnen verklaren waarom de muizen, maar ook mensen met een erge verslaving, vrijwel volledig vergeten te eten en drinken. Lees hier meer over het onderzoek: Newly discovered brain pathway sheds light on addiction See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het modelwormpje C Elegans, dat in veel wetenschappelijke onderzoeken wordt gebruikt, heeft niet bepaald een goed geheugen. Na een paar uur is nieuwe informatie verdwenen alsof het er nooit is geweest. Behalve, als je zo'n wormpje heel snel heel koud maakt, of het lithium geeft. Nou suggereren de onderzoekers in deze preprint niet dat we onszelf vanaf een bepaalde leeftijd in de vriezer moeten zetten, of we flink lithium moeten inslaan. Maar het heeft zeker ook interessante implicaties voor ons eigen geheugen, wat hier nu mogelijk is ontdekt. Hoe zit het bijvoorbeeld met de regulerende molecuul die in deze wormpjes een belangrijke rol speelt in dit proces? Wat voor functies heeft die in de mens? Maar nog even terug naar dat onderzoek: je kunt een wormpje natuurlijk niet vragen of het nog weet welke dag het gister was. Dus hoe checken ze dan of zo'n wormpje iets nog wel of niet weet? Wat ze hebben gedaan is het trainen van de wormpjes om een bepaalde geur te associëren met een tekort aan voedsel. Ruiken ze de geur vlak erna weer, dan hebben ze geleerd: niet goed. Maar twee uur later, zijn ze dat weer vergeten. Behalve dus, als ze ten minste 16 uur in ijs worden gelegd, of wanneer ze lithium krijgen. Blijvend is het effect niet. Worden de bevroren wormpjes weer op kamertemperatuur gebracht, dan tikt de aftelklok weer verder, en zijn ze het drie uur later alsnog vergeten. Lees hier meer over het onderzoek: How to freeze a memory: putting worms on ice stops them forgetting See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat zouden we het graag weten: als er leven op andere planeten is, hoe ziet dat er dan uit? Inmiddels zien we in bijvoorbeeld films al veel creatievere afbeeldingen van ruimtewezens dan de groene poppetjes van lang geleden, maar het blijft een hardnekkig beeld. Nou zijn er een aantal astronomen die in een nieuw onderzoek laten zien dat paars mogelijk de kleur is waar we naar moeten zoeken. Dit denken ze omdat een paarse bacterie, die ook op de vroege aarde in grote getalen aanwezig was, een uitstekende kandidaat zou zijn voor het leven op verre planeten. De bacterie doet het goed in een heleboel verschillende omstandigheden. Het microorganisme gebruikt een paarsgetinte molecuul om zonlicht om te zetten naar energie. En dit zou met de nieuwe generatie telescopen vanaf de aarde te spotten moeten zijn. Omdat op aarde organismen de overhand kregen die energie omzetten met moleculen met een groen pigment - denk planten en algen - en we daar het meest van weten, is dat ook waar veel naar gezocht is. Maar deze wetenschappers voegen daar graag een kleurtje aan toe. Ze hebben inmiddels de chemische vingerafdruk van de paarse bacteriën zo goed mogelijk uitgezocht, zodat we die toe kunnen voegen aan het zoeklijstje. Lees hier meer over het onderzoek: Sorry, Little Green Men: Alien Life Might Actually Be Purple See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat kun je nou het beste doen wanneer iets je heel erg boos maakt en je snel van die woede af wilt komen? In een kussen schreeuwen? Iets kapot gooien? Alles eruit sporten? Volgens dit onderzoek beter van niet. Wetenschappers legden meer dan 150 studies naast elkaar om erachter te komen wat nou het beste werkt: opwinding verhogen, of juist verlagen? In dit geval betekent opwinding: hoe energiek en alert iemand is. Als die opwinding hoog is dan gaat dat vaak gepaard met een hoge hartslag, snelle ademhaling en de aanmaak van zweet. Woede kan ook zorgen voor deze staat. De onderzoekers zagen dat wanneer je de uitkomsten van al deze studies naast elkaar legt het afnemen van woede eerder lukt als je probeert uit die hoge opwinding te komen. Denk aan: letten op je ademhaling, yoga, of simpelweg je spieren ontspannen. Dit gold zowel voor de experimenten in het lab, als in het echte leven, per individu of tijdens een groepsessie, offline en online. En het werd gezien bij zowel studenten, als niet-studenten, criminelen als niet-criminelen, en mensen van allerlei verschillende geslachten, landen en leeftijden. Zelf een rondje hardlopen bleek niet te helpen. Groepssporten met een bal dan weer soms wel, waarschijnlijk vanwege het speelse aspect dat daarin zit. Maar hoe dan ook, wil je snel van je woedeaanval af zijn: chill em dan vooral en bewaar die bokszak voor een andere keer. Lees hier meer over het onderzoek: Feeling Angry? Chilling Out Helps More Than Blowing Off Steam See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het regenwoud van West-Afrika groeit een plant die op het eerste gezicht vrij onschuldig lijkt. Oké de stronk kan een indrukwekkende 60 meter de hoogte in groeien, maar daarboven doet de plant gewoon wat de gemiddelde andere plant ook doet. Behalve.. als er een tekort aan fosfaat is tijdens het droge seizoen. Dan ineens groeien er een paar killer bladeren bij. Die bladeren zijn gigantisch plakkerig en vormen een handige insectenval. Komt een ongelukkig beestje erop terecht, dan krijgt het ook nog te maken met verterende eiwitten die uit de klieren in het blad sijpelen, waardoor het binnen aanzienlijke tijd verorberd is. Het duurde wel even voordat wetenschappers deze truc doorhadden. De plant is moeilijk te bestuderen in het wild en nog moeilijker te kweken in het lab. Dat laatste is uiteindelijk toch gelukt en zo konden ze zien in welke omstandigheden de plant moordneigingen kreeg. Is er weer voldoende fosfaat in de bodem te vinden, dan groeien er weer gewone gezellige bladeren uit de plant. Lees hier meer over het onderzoek: Plantwatch: why does a rainforest vine turn into a part-time carnivore? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het leven van een rups zit vol bedreigingen. Ze worden door veel andere dieren als lekkernij gezien en planten hebben allerlei strategieën en stofjes om de altijd hongerige rupsen te weren. Als rups is het dus noodzaak om tijdens al dat eten, tegelijk ook de omgeving goed in de gaten te houden. Dat doen ze met behulp van hun antennes, die dienen als een soort neus. Op dit lichaamsdeel hebben wetenschappers uit Wageningen eens goed ingezoomd. Neem bijvoorbeeld de antenne van het Groot koolwitje. Deze bevat slechts 34 neuronen in de rups, maar 300.000 neuronen als het insect als volwassen vlinder door het leven gaat. Dat is nogal een verschil. Toch blijkt de werking van beide reukorganen even complex. Beiden maken gebruik van speciale eiwitten, die zich aan chemische stoffen binden in de omgeving. Wordt zo'n stofje opgemerkt, dan gaat er een elektrisch signaaltje naar het hersengebied dat berekent om welke geur het gaat. Snappen hoe dit in de rupsen werkt, kan ontzettend handig zijn voor het beschermen van gewassen. Dit specifieke diertje is bijvoorbeeld in staat om een hele kooloogst in gevaar te brengen. Voor je nu denkt aan giftige pesticiden: de onderzoekers denken dat dit juist een ingang biedt om het zonder schadelijke middelen te doen. Zo zou gedrag van rupsen bijvoorbeeld beïnvloed kunnen worden door tussen koolgewassen rupsen-afstotende planten te laten groeien. Door vervolgens op andere plekken juist aantrekkelijke planten te gebruiken, zou je rupsen dan weg kunnen lokken van de gewassen. Maar om zo'n chemicaliënvrije strategie te laten werken, moet je dus eerst heel goed hebben uitgezocht wat insecten nou precies kunnen ruiken. Lees hier meer over het onderzoek: ‘Rupsenneuzen’ blijken verrassend geavanceerd See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een powernap zorgt voor meer creativiteit. Dat blijkt uit onderzoek van de Sorbonne Universiteit in Parijs. Wetenschappers lieten proefpersonen rijen met ingewikkelde cijferreeksen oplossen om hun creativiteit te meten. Iedereen die het niet lukte om de hack gelijk te vinden mocht even slapen en het daarna opnieuw proberen. Van de mensen die een powernap deed vond 80 procent plotseling de creatieve oplossing. Iedere woensdag komt de Universiteit van Nederland langs. Met vandaag: Loes van Langen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Nederlandse onderzoeksinstituut voor radiosterrenkunde bestaat vandaag 75 jaar. Honderden ontdekkingen en wetenschappelijke publicaties kwamen in die jaren voorbij en nog steeds doen ze mee in de wereldtop. Maar wat is er in die tijd allemaal ontdekt? Hoofdastronoom bij ASTRON, Jason Hessels, neemt ons mee terug naar het begin, waar technieken uit de Tweede Wereldoorlog ineens een hele nieuwe toepassing vonden, en vertelt met welke spannende dingen ze op het moment bezig zijn. Lees hier meer: ASTRON celebrates its 75th birthday! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als grote sterren sterven, dan doen ze dat vaak met nogal wat bombarie. De explosie die dan plaatsvindt kan onder andere zorgen voor een enorme verplaatsing van gas. Gas met daarin allerlei chemische elementen die een rol spelen bij de vorming van nieuwe sterren, maar die ook zorgen voor een soort vervuiling van de ruimte tussen stelsels in. Terwijl zo'n gaswolk tijdens een explosie naar buiten wordt geduwd, verdunt het gas steeds verder en neemt ook de hoeveelheid licht af. Daarmee zijn die uitdijende wolken moeilijk te detecteren. Met de Very Large Telescope in Chili is dat nu toch gelukt. Het zorgde voor een indrukwekkende hoge resolutie kaart van zo'n uitstromende wolk. En niet zomaar eentje. De wolk is zo groot dat het 20.000 jaar zou duren voor licht om van het ene uiteinde van de wolk naar het andere te reizen. De gaswolk, die onder andere vol zit met zuurstof, stikstof en zwavel, is dus gigantisch en qua massa vergelijkbaar met 50 miljoen keer de zon. De zeldzame kennis over de samenstelling en het gedrag van dit soort gaswolken vertelt onderzoekers meer over het ontstaan, maar ook het verdwijnen van sterrenstelsels. Ze hopen dan ook deze wolk met nog meer detail te bestuderen, maar gaan zeker ook achter andere gaswolken aan. Lees hier meer over het onderzoek: A giant galactic explosion catches galaxy pollution in the act See omnystudio.com/listener for privacy information.

Microscopie wordt in een heleboel verschillende onderzoek gebruikt, om iets te kunnen zeggen over bijvoorbeeld het effect van medicijnen of ziektes. Maar er is eigenlijk al decennia lang een probleem met dit soort microscopische metingen. Onder een lichtmicroscoop kan zo'n biologisch preparaat platter lijken dan het eigenlijk is. Daar is wel een correctiemethode voor ontwikkeld, al in de jaren 80, maar die houdt dan weer geen rekening met verschil in dikte van het plakje. Onderzoekers van de TU Delft hebben nu uitgerekend hoe hiervoor wel goed gecorrigeerd kan worden. Een correctie van een correctie dus eigenlijk. Lees hier meer over het onderzoek: Probleem in de microscopie na decennia opgelost See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onderzoekers uit Osaka hebben aangetoond dat het vermogen van de hersenen om actie te onderdrukken, en dus ook om juist niet te passen, heel belangrijk is in het voetbal. De wetenschappers lieten profs en niet-getrainde voetballers met foto’s een inschatting maken van of ze een bal tussen twee verdedigers door kunnen passen. De profs reageerden sneller, maar wat opvallend is, is dat uit hersenscans bleek dat de profs ook beter zijn in het onderdrukken van activiteit. Lees hier meer over het onderzoek: Quick decisions in soccer enhanced by brain’s ability to suppress actions See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het magnetisch veld van de aarde is ontzettend belangrijk. Het beschermt ons tegen ruimtestraling en tegen de geladen deeltjes die van de zon komen. Maar het magnetisch veld, en dus ook de bescherming, is niet constant. Het magnetische noorden is bijvoorbeeld in beweging, waarbij het steeds verder afdwaalt van het geografische noorden. Soms draait het magnetisch veld om, noord wordt zuid en zuid wordt noord. Tijdens dat proces is de kracht van het magnetisch veld minder. Het komt zelfs voor dat het magnetisch veld zoals we dat kennen helemaal verandert. Tijdens zo'n geomagnetische excursie kunnen de twee polen verdwijnen en worden vervangen door meerdere nieuwe polen. Ook dan is de kracht van het magnetisch veld een stuk minder sterk. De bekendste van dit soort gebeurtenissen vond 41.000 jaar geleden plaats. Nu hebben wetenschappers beter dan al was gedaan onderzocht wat dat voor effect op de aarde had. Hoe doe je dat? Dat kan door monsters te nemen van ijs-of bodemsedimenten. Daarin zijn deeltjes te vinden die ontstaan door de interactie tussen ruimtestraling en de atmosfeer van de aarde. Een minder sterk magnetisch veld zou moeten samenhangen met meer van deze deeltjes. En dat is ook wat ze zagen voor de excursie van 41.000 jaar geleden. Een twee keer zo groot aantal van deze deeltjes dan vandaag de dag, wat suggereert dat een grote hoeveelheid straling toen de aarde bereikte. Hoe beter dit soort gebeurtenissen worden uitgezocht, hoe beter ruimteweer en de invloed daarvan op de aarde te voorspellen zijn. Lees hier meer over het onderzoek: Cosmic rays streamed through Earth’s atmosphere 41,000 years ago See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als een slok water het verkeerde keelgat in schiet - richting je longen in plaats van je maag - dan beginnen de meeste mensen flink te hoesten. Dat komt doordat de bovenste luchtwegen detecteren dat er water binnenkomt, waardoor razendsnel een signaaltje naar het brein wordt gestuurd om hier iets aan te doen. Komt er maagzuur omhoog, dan gebeurt er iets vergelijkbaars. Maar welke cellen deze reacties ingang zetten dat wisten we tot nu nog niet. Onderzoekers uit de VS hebben ze gevonden. Ze hebben de hele route nu in kaart gebracht: van het moment dat het water of zuur gedetecteerd wordt, tot aan de chemische stofjes die de zenuwen activeren die naar de hersenen lopen. Harstikke interessant, maar ook belangrijk. Als we ouder worden neem de kracht van deze hoestreflex namelijk af. Bij sommige mensen vanwege ziekte, maar ook gewoon door ouderdom. Snappen waarom dit zo is, kan mensen die hier last van hebben mogelijk helpen. Hetzelfde geldt voor de link tussen deze reflex en longontsteking, of chronische hoest. De cellen die zijn bestudeerd zijn erg bijzonder. Ze voeren meerdere taken uit. Zo laten ze hormonen los, maar zenden ze ook elektrische signaaltjes uit. Deze cellen zijn ook te vinden in de longen, waar ze ook op druk reageren. De cellen in de bovenste luchtwegen reageren niet op druk, maar dus wel op de aanwezigheid van water of zuur. Hoe de werking van de cellen precies beïnvloed wordt door levensstijl, ziektes en ouderdom, dat willen ze in volgende onderzoeken verder bestuderen. Lees hier meer over het onderzoek: Scientists identify airway cells that sense aspirated water and acid reflux See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onderzoekers hebben de fossiele overblijfselen van een gigantisch kaakbot van meer dan twee meter gevonden op een strand in Somerset, Engeland. Volgens experts gaat het om een nieuw soort Ichthyosaurus, een enorm prehistorisch reptiel dat in zee leefde. Als de schattingen kloppen dan moet het dier meer dan 25 meter lang zijn geweest. De botten zijn zo'n 202 miljoen jaar oud. Het reptiel deelde in die tijd een leefwereld met dinosauriërs, maar overleefde zelf een grote massauitsterving 201 miljoen jaar geleden niet. In 2016 was ook al eens een gigantisch kaakbot gevonden van dit dier, ook aan de Engelse kust. Nu er twee van dit soort botten gevonden zijn, kunnen de onderzoekers beter inschatten of eerdere berekeningen over bijvoorbeeld de lengte van het dier kloppen. Dit nieuwe kaakbot werd in delen gevonden. Het eerste stukje werd in 2020 ontdekt door een meisje van 11 genaamd Ruby. Samen met haar vader en de onderzoekers die ook betrokken waren bij de vondst van het andere bot, spoorden ze vervolgens nog meer onderdelen van het kaakbot op. De hoop is dat nog meer onderdelen van dit exemplaar worden gevonden, zodat er ooit een hele kop, of zelfs een heel skelet compleet gemaakt kan worden. Ruby (inmiddels 15) en haar vader mochten na hun ontdekking meewerken aan de publicatie. Je naam op die leeftijd al op een paper hebben staan, dat kunnen niet veel mensen zeggen. Lees hier meer over de vondst: Paleontologists unearth what may be the largest known marine reptile See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je kan het gerust een pandemie noemen: de schimmel die op vrijwel alle continenten padden en kikkers doodt. Om te voorkomen dat hele soorten uitsterven, zoeken onderzoekers al een tijdje naar een oplossing. En die lijken ze nu te hebben gevonden. De schimmel, atrachochytrium dendrobatidis, valt eerst de huid van de amfibieën aan, om vervolgens te zorgen voor hartfalen in de dieren. Al zeker 500 verschillende soorten zijn hierdoor flink in aantal teruggelopen. Vermoed wordt dat het voor 90 soorten misschien al te laat is. Naast dat het verliezen van soorten voor een minder divers dierenrijk zorgt, heeft het ook meer tastbare gevolgen. Kikkers en padden eten insecten die voor onze gewassen, of in sommige gevallen onszelf schadelijk zijn. Ook zijn kikkers belangrijke kanaries in de kolenmijn. Dat wil zeggen: de effecten van bijvoorbeeld klimaatverandering zijn snel zichtbaar bij deze dieren. Ze dienen daarmee ook als belangrijke graadmeter voor ecosystemen. Gelukkig denken wetenschappers iets te hebben ontdekt dat de kikkers en padden kan helpen. Een virus dat van nature al in de schimmel voorkomt en dat met wat aanpassingen mogelijk ingezet kan worden om verspreiding van de schimmel tegen te gaan. Dan moeten ze wel eerst nog meer onderzoek doen naar hoe dit specifieke virus überhaupt de schimmel binnenkomt. Ondertussen is er de hoop dat de amfibieën zelf ook langzaam enige immuniteit tegen de schimmel opbouwen. Daar worden op sommige plekken al tekenen van gezien. Lees hier meer over het onderzoek: Discovery could end global amphibian pandemic See omnystudio.com/listener for privacy information.