Ondertussen in de kosmos

Waarom zou je een boom omhakken als je hout ook in het lab kunt kweken? Op diverse plekken in de wereld slagen wetenschappers erin allerlei natuurproducten te kweken, van katoen tot vlees tot cacao. Hun doel is een revolutionair duurzamere vorm van landbouw. Wetenschapsredacteur van de Volkskrant Maarten Keulemans nam alvast een kijkje in een Nederlands lab, en zag daar een wel heel bijzondere vrucht. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van Alem Eindredactie: Corinne van Duin See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoeveel oliebollen moet je eten om 1 kilo aan te komen? Hoe haal je deze keer wél je goede voornemens? En wat te doen met familiediners vol sociale spanningen? De wetenschapsredactie van de Volkskrant helpt je met wetenschappelijk verantwoorde tips de feestdagen door, zo het nieuwe jaar in. Met: Anna van den Breemer, Simoon Hermus en Michiel van der Geest. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van Alem Eindredactie: Corinne van Duin See omnystudio.com/listener for privacy information.

Werd Jezus wel geboren in december? Wie bedacht de Kerstman? En waar komt toch die eigenaardige kerstgewoonte vandaan om een maand lang een omgehakte boom in je huis te zetten? De antwoorden op deze en vele andere kerstvragen krijg je in onze speciale kersteditie van Ondertussen in de Kosmos. En o ja, we maken ook nog een wetenschappelijke analyse van de ultieme kersthit. Met: Maarten Keulemans, Nathan Lont en muziekwetenschapper John Ashley Burgogne. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van Alem Eindredactie: Emilie van Kinschot See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds zijn bezoek aan Pluto vliegt ruimtesonde New Horizons door de ongerepte buitengebieden van het zonnestelsel. Aan die mysterieuze buitengrens van ons zonnestel, doet de ruimtesonde de ene na de andere spectaculaire ontdekking. 'Dit was totaal onbekend terrein. Alles wat je daar ziet, is nieuw.' Met: George van Hal. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van Alem Eindredactie: Emilie van Kinschot See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een van de meest indrukwekkende werken die de mensheid ooit gebouwd heeft, het ruimtestation ISS, nadert het einde van zijn levenstijd. Ruimtevaartexperts maken nu plannen om dit enorme kosmische gebouw netjes op te ruimen. Maar hoe doe je dat? Onze ruimtevaartdeskundige George van Hal over dit wonderlijke sloopproject. Met speciaal gastoptreden van astronaut André Kuipers, die herinneringen ophaalt aan zijn verblijf in het ruimtestation. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

De tijd die baby’s, peuters en kleuters achter een scherm doorbrengen is in korte tijd explosief gestegen. Scholen, jeugdartsen en wetenschappers zien nieuwe problemen ontstaan. ‘Sommige kinderen maken geen oogcontact meer.’ Lees hier het artikel van Kaya Bouma over telefoongebruik bij jonge kinderen. Met: redacteur psyche & brein Kaya Bouma. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ineens zijn ze er: bedrijfjes die beweren gezondere of intelligentere baby's te kunnen leveren, met hulp van moderne genetische technieken. De eerste 'superkinderen' blijken zelfs al geboren te zijn. Is dit het nieuwe voortplanten? Luister naar wetenschapsredacteur Maarten Keulemans. Lees hier het artikel van Maarten Keulemans over genetisch gescreende baby’s. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarmee worstelen Nederlanders het meest in hun seksuele leven en hoe kunnen ze daar het beste mee omgaan? Volkskrant-redacteur Anna van den Breemer maakte een rondgang langs seksonderzoekers en relatietherapeuten. Een wetenschappelijk verantwoord gesprek over libido, de orgasmekloof tussen mannen en vrouwen en hoe vaak Nederlanders het nou echt doen. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanaf zo'n beetje de leeftijd van dertig jaar lijkt het onvermijdelijk: lichamelijke aftakeling. Valt dit verouderingsproces af te remmen of zelfs te stoppen? Deze wetenschappers proberen de sleutel tot de eeuwige jeugd te vinden. Als ze slagen, zal dat hele grote gevolgen hebben. Luister naar wetenschapsredacteur Maarten Keulemans. Lees hier het interview met Venki Ramakrishnan. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Is er leven onder het ijs van Jupitermaan Europa? Een net gelanceerde Europese ruimtemissie gaat op zoek naar antwoorden. Onze kosmisch correspondent George van Hal vertelt over wat we weten van dit wonderlijke hemellichaam, en waarom wetenschappers denken dat er misschien leven te vinden is. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl PVV-minister Faber asielzoekers de deur wijst, bewijst nieuw grootschalig onderzoek dat het verstandig is om immigranten juist méér rechten te geven. En zo zijn er nog veel meer wetenschappelijke inzichten die kunnen helpen een migratiebeleid te scheppen dat wél werkt. Luister naar hoogleraar Hein de Haas, bekend van het boek Hoe Migratie Echt Werkt en Margriet Oostveen, redacteur sociale wetenschappen. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kamala Harris en Donald Trump gaan nek-aan-nek bij de Amerikaanse verkiezingen. Althans, dat suggereren de peilingen. Maar hoe betrouwbaar zijn die? Zowel in 2016 als 2020 onderschatten peilers de steun voor Trump in cruciale swing states. Hebben de peilonderzoekers hun werk deze keer wel op orde, of gaat Trump de peilingen weer 'verslaan'? Met: Margriet Oostveen & Tonie Mudde. Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

De aarde ontsnapte onlangs aan een ramp van ongekende omvang. Een rotsblok, groot genoeg om de Randstad van de kaart te vegen, schoot vlak langs de aarde. Een schot voor de boeg dat eraan herinnert: we zijn niet bepaald veilig voor grote inslagen vanuit de ruimte. Een spectaculaire ruimtemissie, deze week gelanceerd, moet helpen om de aarde te behoeden voor toekomstige rampen. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eigenzinnig, een einzelgänger, maar half gedomesticeerd. Lang was dat het imago van Felis catus, de huiskat. Maar een nieuwe reeks, vernuftige experimenten slaat dat beeld aan diggelen. Uw kat is veel socialer dan menigeen denkt, vertelt wetenschapsredacteur Maarten Keulemans, mét leuke experimenten om thuis uit te proberen bij je kat (of die van de buren). Als grand finale van deze podcast: techredacteur Laurens Verhagen demonstreert een nieuwe a.i.-app die een schok teweeg brengt in de podcastwereld. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Lotte Grimbergen See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat vinden laagopgeleiden en hoogopgeleiden van elkaar? Waar denken ze ‘t zelfde over - en waarover juist niet? Te gast is socioloog Quita Muis, die grootschalig onderzoek doet naar de opvattingen van Europeanen en Nederlanders over allerlei belangrijke zaken, van abortus tot immigratie. Ze deed daarbij een verrassende ontdekking over hoe polarisatie echt werkt. Met: Margriet Oostveen Presentatie: Tonie Mudde Montage: Merle van der Horst Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem See omnystudio.com/listener for privacy information.

Grote onrust onder klimaatwetenschappers, de opwarming van de aarde blijkt steeds sneller te gaan. Hoe kan dat? Maarten Keulemans legt het uit. George van Hal schuift aan voor de positieve vergezichten en vertelt over de radicaal groene ideeën voor olieraffinaderijen, cement- en staalfabrieken. Dit zijn takken van industrie waarvan iedereen altijd dacht 'onmogelijk CO2-neutraal te maken', maar wetenschappers denken nu dat het tóch kan. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Sanne Kiggen Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets beantwoordt in de Volkskrant iedere week lezersvragen met wiskunde. Met ongeveer 600 ingestuurde brieven en ruim 40 afleveringen heeft ze heel wat, soms hoofdbrekende, vragen voorbij zien komen. Over leven en dood, over de slimste achternaamkeuze, maar ook over pizzavormen met zo min mogelijk korst. Wat waren haar favorieten? Zijn er ook vragen die ze écht niet met wiskunde kan beantwoorden? En wat vindt zij ervan als mensen roepen “ik ben slecht met cijfers”? Presentatie: Tonie Mudde Montage: Sanne Kiggen Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie Gedicht Judith Herzberg: Het duurt altijd langer dan je denkt, ook als je denkt het zal wel langer duren dan ik denk dan duurt het toch nog langer dan je denkt. Het is altijd veel duurder dan je denkt, ook als je denkt het zal wel duurder worden dan ik denk dan wordt het toch nog duurder dan je denkt. Het kost meer moeite dan je denkt ook als je denkt het zal wel veel meer moeite kosten dan ik denk dan kost het toch meer moeite dan je denkt. Het duurt veel korter dan je denkt ook als je denkt het zal wel korter duren dan ik denk dan duurt het toch nog korter dan je denkt. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze zomer beantwoorden we fascinerende vragen van lezers en luisteraars, met in deze aflevering: wat zou er gebeuren als we alle landsgrenzen zouden afschaffen? Wetenschapsjournalist Ronald Veldhuizen dook met migratie-onderzoekers in de geschiedenis om de effecten te bekijken van grenzen die plots sluiten of juist wagenwijd opengaan. Onverwachte ontdekking: dichte grenzen leiden doorgaans juist tot méér migratie. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Sanne Kiggen Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Fragment: val Berlijnse muur Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze zomer beantwoorden we fascinerende vragen van lezers en luisteraars, met in deze aflevering: wordt onze taal steeds simpeler of juist complexer? En waarom heeft ons alfabet nu 26 letters, terwijl het er in de zestiende eeuw nog 23 waren? De grand dame van de Nederlandse taalkunde Nicoline van der Sijs geeft een turbocollege over hoe onze taal verandert. Zegt binnenkort iedereen 'die meisje' in plaats van 'dat meisje'? Met redacteur sociale wetenschappen Margriet Oostveen. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Sanne Kiggen Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze zomer beantwoorden we fascinerende vragen van lezers en luisteraars, met in deze aflevering: waarom zijn zoogdieren nooit groen, terwijl dat toch zo'n goede schutkleur lijkt in de natuur? Hoe helpen de opvallende zwart/witte strepen van een zebra om beter te ontsnappen aan roofdieren? Waarom hebben juist tropische vogels zo vaak van die felle kleuren? Na deze podcast, met natuurredacteur Jean-Pierre Geelen, weet je werkelijk álles over kleuren in het dierenrijk. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Sanne Kiggen Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.