SBS Tigrinya - ኤስ.ቢ.ኤስ ትግርኛ

ንሎሚ 7 ግንቦት 2024 ዝሓዝናዮም ዜናታት: ቀዳማይ ሚኒስተር እስራኤል በንያሚን ናታንያሁ ነቲ ምስ ሓማስ ዝግበር ስምምዕ ምቍራጽ ተዅሲ ድሕሪ ምንጻጉ ፡ ኣብ ደቡባዊ ዞባ ጋዛ ተቐማጦ ራፋ ምላሽ ሂቦም ። ማሕበረሰብ እስላም ምዕራብ ኣውስትራሊያ ምኽፋእ ስም ንምውጋድ ምስ ጥዕና ኣእምሮ ዝተሓሓዝን ንክንክን ዝኸውን ገንዘብ ንምምዳብን ተወሳኺ ስጉምቲ ክወስድ ጸዊዖም ። ሓይልታት ህጹጽ ውሃብ ድጋፍ ሱዳን፡ ሰራዊት ህወሓት ምስ ሰራዊት ምክልኻል ሱዳን ኮይኖም ይወግኡኒ ኣለዉ ንዝበሎ ክሲ ግዜያዊ ምምሕዳር ክልል ትግራይ ነጺግዎ።

ንሎሚ ሓሙስ 06 ግንቦት 2024 ንሓደ ሰዓት ዝጸንሕ መደብና፥ ሒዝና ቀሪብና ኣለና። ንኹሎ በዓል ትንሳኤ ተኽብሩ ዘለኹም ኣመንቲ ክርስትና እንቋዕ ጾመ ልጓም ፈትሓልኩም። ምስ ሰሙን ሕማማት ኣመልኪትና ኣብ ቤተ ክርስትያን ደብረ ጽዮን ቅድስት ማርያም መልበርን ምስ ሓላፊ ስብከተ ወንጌል መጋቤ ሃዲስ ብሩክ ተስፋይ ዝገበርናዮ ጻንሒት ካል ኣይ ክፋሉ ፡ ድሕሪ ዜና ኣብ ናይ ቃለ መህትት መደብና ከነቕርቦ ኢና። ብዘይካዚ ማሰን መልቀስን ከነቕርብ ኢና። ሉኡኽልና ዝሰደደልና ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስትያን ኢትዮጵያ፡ ሓሙሽተ ኣገልገልቲ ከም ዝተኣሰሩዋ ኣፍሊጣ። ኣብ ኢትዮጵያ ዝርከቡ ኤምባሲታት 18 ሃገራት፡ ዘይፍትሓዊ መገዲ ዝተኣስሩ ጋዜጣታት ክፍቴሑ ጸዊዖም። ብተዛማዲ ሓበሬታ ኤርትራ ኣብ ዓመታዊ መስርዕ ዶብ-ኣልቦ ጋዜጠኛታት ዝተሓተ መስርዕ ተሰሪዓ ሰሙናዊ መደብ ስፖርትውን ኣብ ሰዓቱ ክቐርብ እዩ። ንኹሉ መደባትና ንምክትታል ምሳና ሓቢርኩም ክትጸንሑ ንዕድመኩም። ኣርእስታት ዜና፥ ኣብ ኣውስትራልያን ኣብ መላእ ዓለምን ዝርከቡ ማሕበረሰብ ኣመንቲ ኦርቶዶክስ ክርስትያን በዓል ትንሳኤ ሰንበት 5 ግንቦት ኣብዒሎም። ፖሊስ እስራኤል ነቲ ኣልጀዚራ ከም ቤት ጽሕፈቱ ዝጥቀመሉ ዝነበረ ኣብ ሓደ ሆቴል ዝርከብ ክፍሊ ወሪሩ ዓጽይዎ። ኣብ ትግራይ ምንቅስቓስ ቱሪዝም ናብ ንቡር ይምለስ ከም ዘሎ ተሓቢሩ።

ኣርእስታት ዜና፥ ኣብ ኣውስትራልያን ኣብ መላእ ዓለምን ዝርከቡ ማሕበረሰብ ኣመንቲ ኦርቶዶክስ ክርስትያን በዓል ትንሳኤ ሰንበት 5 ግንቦት ኣብዒሎም። ፖሊስ እስራኤል ነቲ ኣልጀዚራ ከም ቤት ጽሕፈቱ ዝጥቀመሉ ዝነበረ ኣብ ሓደ ሆቴል ዝርከብ ክፍሊ ወሪሩ ዓጽይዎ። ኣብ ትግራይ ምንቅስቓስ ቱሪዝም ናብ ንቡር ይምለስ ከም ዘሎ ተሓቢሩ።

ሰሙናዊ መደብ ስፖርት (06/05/2024) * ኣብ ጀነቫ፣ ስዊዘርላንድ፣ ኣብ ዝተኻየደ መበል 18 ውድድር ማራቶን ጀነቫ ኤርትራዊ ክብሮም ወልደሚካኤል ተዓዊቱ፣ * ኢትዮጵያዊያን ለሚ ብርሃኑ ሃይለን በዳቱ ሂርፓ ባዳነን ኣብ ማራቶን ፕራግ ተዓዊቶም፣ * ቀነኒሳ በቀለን ሲሳይ ለማን ዝርከብዎም ንኢትዮጵያ ወኪሎም ኣብ ማራቶን ኣብ ኦሎምፒክስ ፓሪስ 2024 ዝሳተፉ ሽዱሽተ ኣትሌታት ተመሪጾም፣ * ሸውዓተ ኣትሌታት ንጋንታ ኦሎምፒክስ ስደተኛታት ኣብ ውድድራት ኣትከቲክስ ኣብ ግጥማት ኦሎምፒክስ ፓሪስ 2024 ክሳተፉ ተመሪጾም፣ * ቅድድም ብሽግለታ ዙር ቤኒን ብዓወት ኤርትራዊ ኣባል ጋንታ ባይክ ኤይድ ኣብ ምድብ ነጥቢ ተዛዚሙ፣ * ኣብ ቅ/ብ ጂሮ ድ’ኢታልያ ኸኣ ቢንያም ግርማይ፣ ኣማኑኤል ገ/ሄርን ሄኖክ ምሉእብርሃንን ንኣፍሪቃ ወኪሎም ይሳተፉ’ለዉ፣ * ኣብ ግጥማት ፕሪምየር ሊግ ዓዲ እንግሊዝ ማንቸስር ሲቲ ደድሕሪ ኣርሰናል ዓወት ምምዝጋባ ሻምፒዮን ናይ ምዃን ዕድላ ዝያዳ ተስፍሕ፣

ሉኡኽልና ዝሰደደልና ጸብጻብ፡ ኣብ ትግራይ ምንቅስቓስ ቱሪዝም ናብ ንቡር ይምለስ ከም ዘሎ ተሓቢሩ። ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስትያን ኢትዮጵያ፡ ሓሙሽተ ኣገልገልቲ ከም ዝተኣሰሩዋ ኣፍሊጣ። ኣብ ኢትዮጵያ ዝርከቡ ኤምባሲታት 18 ሃገራት፡ ዘይፍትሓዊ መገዲ ዝተኣስሩ ጋዜጣታት ክፍቴሑ ጸዊዖም።

ኣመንቲ ክርስትና ብፍላይ ድማ ኣመንቲ ኦርቶዶክሳዊት ተዋህዶ ቤተ ክርስትያን፡ ጾመ ኣርብዓን ሓማማትን ክጾሙ ድሕሪ ምውራሕ ሎሚ በዓል ትንሳኤ የብዕሉ ኣለዉ። ነዚ ምኽንያት ብምግባር ኣብ ናይ ኤርትራ ኦርቶዶክሳዊት ተዋህዶ ቤተ ክርስትያን ዋና ጸሓፊ ሃገረ ስብከት ሰሜን ኣመሪካ ቆሞስ ገብረሚካኤል ዮሃንስ ዝሃብዎ መልእኽቲ።

ንሎሚ ሓሙስ 02 ሚያዝያ 2024 ንሓደ ሰዓት ዝጸንሕ መደብና፥ ብምኽንያት እዚ ኣመንቲ ኦርቶዶክሳዊት ቤተ ክርስትያን ዝጸምዎ ዘለዉ ሰሙን ሕማማት ኣመልኪትና ኣብ ቤተ ክርስትያን ደብረ ጽዮን ቅድስት ማርያም መልበርን ምስ ሓላፊ ስብከተ ወንጌል መጋቤ ሃዲስ ብሩክ ተስፋይ ዝገበርናዮ ጻንሒት ፡ ድሕሪ ዜና ኣብ ናይ ቃለ መሕትት መደብና ከነቕርቦ ኢና። ናይ ብሕቲ ኢንሹራንስ ጥዕና የዋጽእ ዶ፧ ዝብል ትሕዝቶ ዘለዎ ሰሙናዊ መደብ ምንባር ኣብ ኣውስትራሊያ ከነቕርብ ኢና። ሉኡኽልና ዝሰደደልና ብዛዕባ ጉዳይ ደቡብ ትግራይን ጸለምትን ክሳብ መወዳእታ ዝመጽእ ዘሎ ወርሒ ግንቦት ክውዳእ፣ ምዕራብ ትግራይ ድማ ክሳብ መወዳእታ ሰነ 2016 ክፍጸም ምዃኑ ተገሊጹ። ዝብል እዩ። ኣርእስታት ዜና፥ ኣውስትራልያ ኣብ 2020 ክልተ ህንዳውያን ሰለይቲ ካብታ ሃገር ከም ዝወጹ ምስ ተፈልጠ ፡ ኣውስትራሊያ ብናይ ወጻኢ ሃገራት ዝግበር ምትእትታው ኣብ ስግኣት ከም ዘላ መራሒ ሰልፊ ተቓዋሚ ገሊጹ። ዋና ጸሓፊ ክፍሊ ጉዳያት ወጻኢ ኣመሪካ ፡ እቶም ብሓማስ ጅሆ ተታሒዞም ዘለዉ እስራኤላውያን ናይ ምፍታሕ መስርሕ ፡ ቀዳምነት ከም ዝህቦ ገሊጹ። ኣብ ክልል ኣምሓራ ክልተ ሰበስልጣን መንግስቲ ዝርከብዎም ሰለስተ ሰባት ተቐቲሎም።

ኣርእስታት ዜና፥ ኣውስትራልያ ኣብ 2020 ክልተ ህንዳውያን ሰለይቲ ካብታ ሃገር ከም ዝወጹ ምስ ተፈልጠ ፡ ኣውስትራሊያ ብናይ ወጻኢ ሃገራት ዝግበር ምትእትታው ኣብ ስግኣት ከም ዘላ መራሒ ሰልፊ ተቓዋሚ ገሊጹ። ዋና ጸሓፊ ክፍሊ ጉዳያት ወጻኢ ኣመሪካ ፡ እቶም ብሓማስ ጅሆ ተታሒዞም ዘለዉ እስራኤላውያን ናይ ምፍታሕ መስርሕ ፡ ቀዳምነት ከም ዝህቦ ገሊጹ። ኣብ ክልል ኣምሓራ ክልተ ሰበስልጣን መንግስቲ ዝርከብዎም ሰለስተ ሰባት ተቐቲሎም።

ኢትዮጵያ ሕብረት ኣውሮጳ ንዘንበሮ እገዳ ቪዛ ተቓዊማ። ኣብ ክልል ኣምሓራ ክልተ ሰበስልጣን መንግስቲ ዝርከብዎም ሰለስተ ሰባት ተቐቲሎም። ጉዳይ ደቡብ ትግራይን ጸለምትን ክሳብ መወዳእታ ዝመጽእ ዘሎ ወርሒ ግንቦት ክውዳእ፣ ምዕራብ ትግራይ ድማ ክሳብ መወዳእታ ሰነ 2016 ክፍጸም ምዃኑ ተገሊጹ። ሕብረት ኣፍሪቃ ካብ ካዝናኡ ሽዱሽተ ሚልዮን ዶላር ንጉሓል ዝተገበረ ፈተነ ከም ዘፍሸሎ ኣፍሊጡ።ዝብሉ ኣርእስታት ዝሓዘ ጸብጻብ ል ኡኽና፡

መጋቢ ሓዲስ ብሩክ ተስፋይ ኣብ ሜልበርን ዝርከብ ደብረ ጽዮን ቅድስት ማርያም ቤተክርስቲያን ሓላፊ ስብከተ ወንጌል እዮም። ብኣመንቲ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተ-ክርስቲያን ሰሙን ሕማማት ተባሂሉ ዝፍለጥ ናይ ጸሎትን ስግደትን መዓልታት ዝምልከት ትርጉምን ኣብ ቤተ ክርስትያን ዝፍጸሙ ስርዓታትን ገሊጾም ኣለዉ።

ንሎሚ 1 ግንቦት 2024 ዝተዳለዉ ኣርእስታት ሓጸርቲ ዜናታት ዋና ጸሓፊ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣንቶንዮ ጉተረዝ ፡ እስራኤል ንራፋ ከይትወርራ ኣጠንቂቑ። ነቶም ብምኽንያት ስድራቤታዊ ዓመጽ ካብ ገዛኦም ዝወጹ ንምሕጋዝ፡ ፈደራል መንግስቲ ናይ ብዓመጽ ዝወጹ ፕሮግራም ከቕውም እዩ። ኣብ ኬንያ ብዘጋጠመ ብርቱዕ ዝናብን ውሕጅን ኣስታት 170 ሰባት ሞይቶም።

ኣውስትራሊያውያን ጽፉፍን ብቑዕን ዝኾነ ኣገልግሎት ህዝባዊ ሓለዋ ጥዕና ብምርካብ ካብ ኣብ ብዙሓት ሃገራት ካብ ዘለዉ ህዝብታት ዉሑዳት ዕድለኛታት ዝኾኑ እዮም ። ብተወሳኺ ናይ ግሊ ሓለዋ ጥዕና ውሕስና ኢንሹራንስ ምኽፋል መማረጺ ኣሎ ፤ እዚ ኣማራጺ ናብ ሆስፒታላትን ክኢላታትን ከይድካ ኣገልገሎት ንምርካብ ዝሓጸረ ናይ ምጽባይ ዕድልን ኣማራጽታትን ዝህበካ እዩ ። 55 ካብ ሚእቲ ኣውስትራሊያውያን ናብ ምዉል ክንክን ጥዕና ወይ health fund, ክጽንበሩ ይመርጹ ፤ እዚ ምስ ኩነታትካ ዝሰማማዕ እንተ ኾይኑ ኣብ ግምት ክኣቱ ጠቓሚ እዩ ።

ንሎሚ 30 ሚያዝያ 2024 ዝተዳለዉ ኣርእስታት ሓጸርቲ ዜናታት ኣብ ኣውስትራሊያ ቁጽሪ ብምጻምደን ዝቕተላ ኣንስትዮ ካብ ዝሓለፈ ዓመት ዛይዱ። ናይ ሕቡራት ሃገራት ትካል ሰብኣዊ ረድኤት፡ ኣብ ደቡብ ሱዳን ብሰንኪ ሕጽረት ነዳዲ ዝህቦ ረድኤት ከምዘቋረጸ ኣፍሊጡ። ራፋኤል ናዳል ኣብ ራብዓይ መድረኽ ዙር ማድሪድ ን ኣርጀንቲናዊ ፔድሮ ካኪን ስዒርዎ ።

During her trip to Australia, Michela Wrong, a respected author known for her perceptive analyses of African countries such as Eritrea and Rwanda, engaged in a discussion with SBS Tigrinya. She illuminated the themes explored in her book "I Didn't Do It for You," particularly delving into the complex political environment of Eritrea. Additionally, she highlighted the burgeoning presence of young Eritrean movements dedicated to instigating transformation within the nation.

ንሎሚ ሰኑይ 29 ሚያዝያ 2024 ንሓደ ሰዓት ዝጸንሕ መደብና፥ ደቡብ ኣፍሪቃ ፡ ካብቲ ኵሎም ደቡብ ኣፍሪቃውያን ድምጾም ዚህቡሉ ዝጀመሩ ናይ ፈለማ ደሞክራስያዊ ምርጫ ፡ መበል 30 ዓመት ትጽምበል ኣላ ። እታ ሃገር ካልእ ምርጫ ንምግባር ኣብ ትሸባሸበሉ ዘላ እዋን ግን ብዙሓት ደቡብ ኣፍሪቃውያን ድራር ዕለቶም ንምርካብ ኣብ ዝጽገምሉ ኩነታት እዮም ዝርከቡ። ነዚ ዝምልከት ሃጺር ጸብጻብ ኣለና ። ልኡኽና ዝሰደደልና ጸብጻብ፡ ተቓወምቲ ውድባት ትግራይ ሕብረት ኣፍሪቃ መግለጺኡ ክእርም ዝጠልብ መግለጺ ኣውጺኦም። ኣብ ዶብ ፖላንድን ቤላሩስን በይና ዝሓረሰት ሓንቲ ኤርትራዊ ስደተኛ መንግስቲ ፖላንድ ካብ ዶብ ከም ዘይመለሳ ገሊፁ። ዝብሉን ካልእን ዝሓዘ ጸብጻብ ል ኡኽና ክቐርብ እዩ። ሰሙናዊ መደብ ስፖርትን ካልእ ዝተፈላለዩ ትሕዝቶታት ቀሪብና ኣለና። ኣርእስታት ዜና፥ ኣብ ወሽመጥ ጋዛ ተዅሲ ደው ክብልን ረድኤት ከይተዓግተ ኽቐርብን ዝሃትት ሰላማዊ ሰልፍታት ኣብ ዝተፈላለዩ ሃገራት ክግበር ቀንዩ ። ኣብ መላእ እታ ሃገር ዝርከቡ ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ኣውስትራሊያዊያን ብጾታዊ ጎነጽ ንዝፍጠር ዘሎ መጥቃዕቲ ብምቅዋም ናብ ጎደናታት ወጺኦም ዊዒሎም ። ኣብ ኣብ ኣብያተማእሰርቲ ካብ ዝጸንሑ ብ ኣሽሓት ዝቑጸሩ ኢትዮጵያውያን ልዕሊ 15 ሽሕ ንዓዶም ተመሊሶም። ሓዲሽ ፈጻሚ ጉዳያት ኢምባሲ ብርጣኒያ ኣብ ኤርትራ ፡ ምስ ሚኒስተር ጉዳያት ወጻኢ ኤርትራ ተራኺቡ፡

ኣርእስታት ዜና፥ ኣብ ወሽመጥ ጋዛ ተዅሲ ደው ክብልን ረድኤት ከይተዓግተ ኽቐርብን ዝሃትት ሰላማዊ ሰልፍታት ኣብ ዝተፈላለዩ ሃገራት ክግበር ቀንዩ ። ኣብ መላእ እታ ሃገር ዝርከቡ ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ኣውስትራሊያዊያን ብጾታዊ ጎነጽ ንዝፍጠር ዘሎ መጥቃዕቲ ብምቅዋም ናብ ጎደናታት ወጺኦም ዊዒሎም ። ኣብ ኣብ ኣብያተማእሰርቲ ካብ ዝጸንሑ ብ ኣሽሓት ዝቑጸሩ ኢትዮጵያውያን ልዕሊ 15 ሽሕ ንዓዶም ተመሊሶም። ሓዲሽ ፈጻሚ ጉዳያት ኢምባሲ ብርጣኒያ ኣብ ኤርትራ ፡ ምስ ሚኒስተር ጉዳያት ወጻኢ ኤርትራ ተራኺቡ፡

ኣብ ኣብ ኣብያተማእሰርቲ ካብ ዝጸንሑ ብ ኣሽሓት ዝቑጸሩ ኢትዮጵያውያን ልዕሊ 15 ሽሕ ንዓዶም ተመሊሶም። ሓዲሽ ፈጻሚ ጉዳያት ኢምባሲ ብርጣኒያ ኣብ ኤርትራ ፡ ምስ ሚኒስተር ጉዳያት ወጻኢ ኤርትራ ተራኺቡ፡ ተቓወምቲ ውድባት ትግራይ ሕብረት ኣፍሪቃ መግለጺኡ ክእርም ዝጠልብ መግለጺ ኣውጺኦም። ኣብ ዶብ ፖላንድን ቤላሩስን በይና ዝሓረሰት ሓንቲ ኤርትራዊ ስደተኛ መንግስቲ ፖላንድ ካብ ዶብ ከም ዘይመለሳ ገሊፁ።

ደቡብ ኣፍሪቃ ፡ ካብቲ ኵሎም ደቡብ ኣፍሪቃውያን ድምጾም ዚህቡሉ ዝጀመሩ ናይ ፈለማ ደሞክራስያዊ ምርጫ ፡ መበል 30 ዓመት ትጽምበል ኣላ ። እታ ሃገር ካልእ ምርጫ ንምግባር ኣብ ትሸባሸበሉ ዘላ እዋን ግን ብዙሓት ደቡብ ኣፍሪቃውያን ድራር ዕለቶም ንምርካብ ኣብ ዝጽገምሉ ኩነታት እዮም ዝርከቡ። ደቡብ ኣፍሪቃ ካብ 1994 ኣትሒዛ ዝተጓዕዘቶ ጉዕዞ ኽሳብ ክንደይ ዕቤት ከም ዘርኣየት ሕቶታት ይለዓሉ ኣለዉ ።

ሰሙናዊ መደብ ስፖርት (29/04/2024) * ኣብ ከተማ ሱቾው፣ ቻይና፣ ኣብ ዝተኻየደ ካልኣይ ርክባት ውድድራት ኣልማዛዊ ሊግ ዋንዳ ኢትዮጵያዊ ኣትሌት ሰለሞን ባሬጋ ኣብ 5000 ሜ ተዓዊቱ፣ * ማራቶን ማድሪድ ሰንበት ተኻይዱ ኢትዮጵያውያን ምትኩ ታፋን ፍቅረ በቀለን ተመራሪሖም ቀዳማይን ካልኣይን ወጺኦም፣ * ኣብ ፕረዚደንታዊ ቅድድም ብሽግለታ ዙር ቱርኪየ ኤርትራውያን መርሃዊ ቅዱስን መትከል ኢዮብን ሓያል ብቕዓቶም ብምምስካር ብሓፈሽኡ ካልኣይን ራብዓይን ወዲኦም፣ * ግጥማት ፕሪምየር ሊግ ዓዲ እንግሊዝ ወቕቲ 2023/24 ናብ ምዝዛም ገጾም እናተቓረቡ ኣብ ዝመጽሉ ዘለዉ እዋን ሻምፒዮን መን ክትከውን'ያ ገና እንተዘይተፈልጠ'ኳ እታ ቀዳመይቲ ንታሕቲ ትምለስ ጋንታ ግን ተፈሊጣ፣

ኣርእስታት ዜና፥ ኣብ ዉግእ ህይወቶም ዝሰኣኑን ኣባላት ሰራዊትን ኣብ ኣውስትራሊያ ይዝከሩ ኣለዉ። ውድብ ሕቡራት ሃገራት ፡ ነቲ ኣብ ጥቓ ክልተ ዓበይቲ ሆስፒታላት ጋዛ ዝተረኽበ ናይ ብዙሃት ሬሳታት ጉድጓድ ፡ ብናጻ ክምርመር ጸዊዑ ኣሎ ። ኣብ ኢትዮጵያ፡ ሰብኣዊ ምላሽ ካብ ዝተሓስበ 3.2 ቢልዮን ዶላር ኣመሪካ፡ ዝተረኽበ 287 ሚልዮን ዶላር ጥራይ፡ ምዃኑ ተገሊጹ።