Fluisterende Molens

Roos ontmoet molenaar Ton Roelofsma. Hier in de buurt brak in 1916 de dijk door en kwam het land onder water te staan. De directe reden dat de Afsluitdijk werd aangelegd. Toch wordt er op dit moment ook weer aan de dijk gewerkt. Peter Bergmans van de Provincie Noord-Holland legt uit dat dat tegenwoordig op een hele andere manier gebeurt dan ruim 100 jaar geleden. Er is ook oog voor recreatie en natuur. Het wordt hier 'Een Dijk van een Kust'.

Duration:00:16:09

Molen De Nachtegaal in Middenbeemster (route Markermeer)

Roos fietst een klein stukje van het Markermeer vandaan en komt terecht in Middenbeemster. Daar ontmoet ze korenmolenaar Paul Buurmans. Daarna gaat ze op bezoek bij boerin Astrid Francis. Zij kwam in het nieuws toen ze in 2020 6000 kilo van haar aardappelen voor het hoofdkantoor van een supermarktketen stortte. Waarom deed ze dit? En hoe kan je als agrarisch bedrijf overleven met de huidige regelgeving? De Beemster was ooit bedoeld als 'voedselkamer van Amsterdam', tegenwoordig zijn de agrarische producten wereldwijd bekend. Kan dat in de toekomst zo blijven?

Duration:00:19:37

Molen De Breek in Etersheim (route Markermeer)

Roos ontmoet molenaars Bart Sloten en zijn jonge leerling Julius Meijer die al van kinds af aan door het molenvirus is bevangen. "Geschiedenis kun je niet aanraken, maar als je een molen instapt stap je zo een paar honderd jaar terug in de tijd en de ziel van die molen leeft nog altijd. Dat is magisch." Daarna gaat Roos naar het tijdelijk archeologisch mini-museum Waterwolf waar ze Jetty Voermans ontmoet. Met haar praat ze over het verdronken dorp, de spannende dag dat er een 12e eeuwse Sarcofaag uit het Markermeer werd opgedoken én de verborgen schat van Etersheim.

Duration:00:21:23

De Zuidpoldermolen in Edam (route Markermeer)

Roos ontmoet molenaar Mark Ravesloot, die ook in de molen woont. Mark legt uit dat de kunst van het molenaarsvak met name 'het luisteren' is. Soms lijkt de molen net een levend organisme. Daarna vertrekt Roos naar de binnenstad van Edam en ontmoet Ingrid Oud, adviseur Watererfgoed bij Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Over de strijd die er in Edam ooit gewoed heeft bij de aanleg van een sluis.

Duration:00:17:42

Introductie route 7: Markermeer

Het Geheim Genootschap van Fluisterende molens stuurt Roos Schlikker op onderzoek naar heden, verleden en toekomst van Noord-Holland. Ze gaat op weg en krijgt haar zevende route: van Edam, naar Etersheim, Middenbeemster en Katwoude. Ze wordt daarbij op weg geholpen door Michaël van Buuren, ruimtelijk ontwerper bij Wageningen University & Research. Hij is mede-ontwerper van 'de kaart van Nederland in 2120'. "Als je met goede ogen kijkt is het landschap een tijdmachine." Roos komt alles te weten over de gevolgen van de watersnood in 1916. Ze verdiept zich in het hardhandige verzet van Edammers tegen de komst van een sluis midden in de stad. Ze vindt uit hoe er tegenwoordig aan dijken wordt gewerkt. Ze vraagt zich af: hoe kan je tegenwoordig nog boer zijn in de Beemster? En... Ze zoekt de schat van Etersheim.

Duration:00:02:55

Twiskemolen in Landsmeer (route Zaanstreek)

Roos gaat terug naar haar roots in het Twiske. Hier leerde ze ooit fietsen, zwemmen en schaatsen. Vlakbij de molen. Daar ontmoet ze molenaar Marcel Koop die samen met zijn vrouw Marijke in de molen woont. Het molenerf en de biotoop worden hier door hen op traditionele manier beheerd. Daarna gaat ze met locatiebeheerder Dick Wals op pad door het gebied waar natuur en recreatie samengaan. "Zo zie je hier rechts extensief beheer echt op natuur gericht, maar aan de andere kant ligt het zomers met mooi weer vol."

Duration:00:19:38

Molen De Schoolmeester in Westzaan (route Zaanstreek)

Roos komt op bezoek bij Arie Butterman, al bijna 50 jaar molenaar van De Schoolmeester, de enige windpapiermolen ter wereld. In de Zaanstreek maakten ze in de 17e eeuw het beste papier ter wereld. Beethoven schreef zijn composities erop. De Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring werd erop gedrukt. Niet in het minst omdat er in Nederland een uitvinding werd gedaan waardoor er een groot concurrentievoordeel ontstond. Daarna gaat Roos op pad met Jan Heijink. Hij was er medeverantwoordelijk voor dat hier geen nieuwe woonwijk kwam, maar dit natuurgebied werd. Al zijn er wel nieuwe uitdagingen. "Alle veengebieden in Nederland stoten net zoveel CO2 uit als een kolencentrale."

Duration:00:17:56

Molen De Koker in Wormer (route Zaanstreek)

Roos drinkt koffie met molenaar Simon van der Meer en vindt uit waar Wormer beroemd om was in de 17e eeuw: beschuit. Er is voor de Wormer beschuitbakkers zelfs een speciale toren gebouwd. In de herbouwde beschuittoren ontmoet Roos oud-burgemeester Peter Tange. "De kunst is om niet alleen woningen te bouwen die ook duurzaam zijn, maar ook in een omgeving waar mensen van zeggen: ik ben trots op waar ik ben. "

Duration:00:17:44

Introductie route 6: Zaanstreek

Het Geheim Genootschap van Fluisterende molens stuurt Roos Schlikker op onderzoek naar heden, verleden en toekomst van Noord-Holland. Ze gaat op weg en krijgt haar zesde route: van Wormer, naar Westzaan en Het Twiske. Ze wordt daarbij op weg geholpen door Michaël van Buuren, ruimtelijk ontwerper bij Wageningen University & Research. Hij is mede-ontwerper van 'de kaart van Nederland in 2120'. "Als je met goede ogen kijkt is het landschap een tijdmachine." Roos ontdekt de bijzondere reden waarom er een toren werd gebouwd in Wormer. Daarna komt ze terecht in de enige windpapiermolen ter wereld en maakt ze een tocht door het Twiske: hoe een mislukt project uiteindelijk leidde tot de huidige natuur- en recreatiefunctie.

Duration:00:02:54

Molen De Hoop in Wervershoof (route Westfriesland)

Roos gaat koren malen met drie molenaars in deze trots van Wervershoof. Ze ontdekt dat er in de molen een zeer beroemde inwoner van het dorp wordt geëerd. Daarna ontmoet ze oud-Wervershoofkenner Gidus van de Swaluw. "Als je de molen ziet dan weet je dat je thuis bent."

Duration:00:16:42

De Vogelhoeksmolen in Enkhuizen (route Westfriesland)

Roos reist naar het Zuiderzeemuseum. Samen met molenaar Adrie Peereboom bekijkt ze het kunstwerk dat Leslie Nagel maakte, geïnspireerd op de molen. Daarna ontmoet ze Eva Vriend, schrijver van het boek 'Eens ging de zee hier tekeer'. Roos ondekt wat de gevolgen waren van het afsluiten van de Zuiderzee voor de bewoners van de omringende dorpen. Was er overheidssteun voor de werkloze vissers?

Duration:00:22:17

Molen De Herder in Medemblik (route Westfriesland)

Roos ontmoet (aankomend) molenaar Bert de Jong bij de molen op deze historische plek op de Westfriese Omringdijk. Ooit lag deze molen pal aan de Zuiderzee en zag de wereld veranderen. Daarna gaat ze met Bert en Piet Goverse op weg naar windturbine De Ambtenaar. Ze vindt uit waarom deze omstreden windturbine deze naam draagt. Lukt het haar om De Ambtenaar van binnen te bekijken?

Duration:00:16:30

Introductie route 5: Westfriesland