Zimmerman in Space

Hoe zit het eigenlijk met die rakettrappen die van tijd tot tijd ongecontroleerd terugkeren naar onze planeet? Moeten we ons zorgen maken? En over zorgen gesproken... wat is er waar van het gerucht dat deze mega-populaire podcast gaat verdwijnen? U hoort het allemaal in deze aflevering! Incidenten met ruimteschroot: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_space_debris_fall_incidents (https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_space_debris_fall_incidents) Het artikel waar deze aflevering over gaat: https://www.nature.com/articles/s41550-022-01718-8 (https://www.nature.com/articles/s41550-022-01718-8)

Wie was Judy Resnik? You’re too cute to be an astronaut - voorstelling van de immens veelzijdige Judy Lijdsman over astronaut Judy Resnik: https://www.cuteastronaut.com/ (https://www.cuteastronaut.com/) Het Space Shuttle Challenger ongeluk: https://en.wikipedia.org/wiki/Space_Shuttle_Challenger_disaster (https://en.wikipedia.org/wiki/Space_Shuttle_Challenger_disaster)

Ergens op een afstand van 1600 lichtjaar van de aarde, draait een vrij gewone ster om "iets donkers". De implicaties van deze ontdekking hoort u in deze aflevering. Het artikel in kwestie: https://arxiv.org/pdf/2209.06833.pdf (https://arxiv.org/pdf/2209.06833.pdf) Center for Astrophysics: https://www.cfa.harvard.edu/ (https://www.cfa.harvard.edu/) Control your OWN telescope using the MicroObservatory Robotic Telescope Network: https://mo-www.cfa.harvard.edu/OWN/index.html (https://mo-www.cfa.harvard.edu/OWN/index.html)

Als er één astronoom is die ons kan gaan vertellen of er leven is op andere planeten, dan is het Lisa Kaltenegger. In deze aflevering hoort u hoe zij te werk gaat en welke spannende exoplaneten op dit moment extra aandacht verdienen. Two temperate super-Earths transiting a nearby late-type M dwarf: https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/11/aa44041-22/aa44041-22.html (https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/11/aa44041-22/aa44041-22.html) TRAPPIST-1: https://nl.wikipedia.org/wiki/TRAPPIST-1 (https://nl.wikipedia.org/wiki/TRAPPIST-1) What might JWST reveal about TRAPPIST-1? https://www.planetary.org/articles/james-webb-space-telescope-trappist-1 (https://www.planetary.org/articles/james-webb-space-telescope-trappist-1) Surface biosignatures of exo-Earths: Remote detection of extraterrestrial life: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1421237112 (https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1421237112) Surface biosignatures of exo-Earths: http://biosignatures.astro.cornell.edu/ (http://biosignatures.astro.cornell.edu/) Lisa Kaltenegger: https://www.quantamagazine.org/alien-life-a-dream-of-discovery-finds-new-hope-20221103 (https://www.quantamagazine.org/alien-life-a-dream-of-discovery-finds-new-hope-20221103) SPECULOOS: https://www.speculoos.uliege.be/cms/c_4259452/en/speculoos (https://www.speculoos.uliege.be/cms/c_4259452/en/speculoos) Two temperate super-Earths transiting a nearby late-type M dwarf: https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/11/aa44041-22/aa44041-22.html (https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/11/aa44041-22/aa44041-22.html)

In deze aflevering van "Zimmerman een Space" een interview met podcastmaker en sterrenkunde enthousiasteling Anco van Hal. Anco is maker van de Sterrenstof podcast, waar Hens ook van tijd tot tijd (maar gelukkig niet te vaak natuurlijk) te gast is. Stemmen op Sterrenstof kan nog tot en met 6 november: https://podcastawards.nl/stem#wetenschap-educatie (https://podcastawards.nl/stem#wetenschap-educatie) De Sterrenstof podcast vindt u in uw favoriete podcast app, bijvoorbeeld: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/sterrenstof/id1609046880 (https://podcasts.apple.com/nl/podcast/sterrenstof/id1609046880)

Onlangs verscheen er weer een adembenemende foto van "The Pillars of Creation" in het nieuws, ditmaal gemaakt met de James Webb Space Telescope. Maar wat zijn toch die pilaren? Waar kijken we eigenlijk naar? Nederlandse foto van de Adelaarsnevel: https://sterrenwacht-orion-uden.jouwweb.nl/astrofoto-s/deepsky-opnames (https://sterrenwacht-orion-uden.jouwweb.nl/astrofoto-s/deepsky-opnames) Nog een mooie foto van ESO, waarop de pilaren goed te zien zijn: https://nl.wikipedia.org/wiki/Adelaarsnevel#/media/Bestand:Eagle_Nebula_from_ESO.jpg (https://nl.wikipedia.org/wiki/Adelaarsnevel#/media/Bestand:Eagle_Nebula_from_ESO.jpg) PBS pagina's over de creatie van die iconische foto van The Pillars: https://www.pbs.org/wgbh/nova/origins/hubb-01.html (https://www.pbs.org/wgbh/nova/origins/hubb-01.html) De Hubble foto in volle glorie: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/68/Pillars_of_creation_2014_HST_WFC3-UVIS_full-res_denoised.jpg (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/68/Pillars_of_creation_2014_HST_WFC3-UVIS_full-res_denoised.jpg) En de versie in infrarood van de JWST/NIRCam: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f1/Pillars_of_Creation_%28NIRCam_Image%29.jpg (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f1/Pillars_of_Creation_%28NIRCam_Image%29.jpg) Nog wat NASA info over de pilaren voor wie er geen genoeg van kan krijgen: https://www.nasa.gov/feature/goddard/2022/nasa-s-webb-takes-star-filled-portrait-of-pillars-of-creation (https://www.nasa.gov/feature/goddard/2022/nasa-s-webb-takes-star-filled-portrait-of-pillars-of-creation)

Uranus... een planeet waar we weinig over weten. Na deze column weet u misschien iets meer. En anders weet u de "unsubscribe" knop wel te vinden hè? Het originele artikel: https://arxiv.org/pdf/2209.10590.pdf (https://arxiv.org/pdf/2209.10590.pdf) Observatoire de Paris: https://www.observatoiredeparis.psl.eu/?lang=en (https://www.observatoiredeparis.psl.eu/?lang=en) Nog meer over Uranus: https://en.wikipedia.org/wiki/Uranus (https://en.wikipedia.org/wiki/Uranus)

Wat als er bekend wordt dat buitenaards leven een feit is. Hoe zou de mens reageren? Hoe zou u reageren? Het artikel waar deze podcast over gaat: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2017.02308/full (https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2017.02308/full) Amazon Mechanical Turk: https://www.mturk.com/ (https://www.mturk.com/) Craig Venter's werk is echt heel interessant: https://www.ted.com/talks/craig_venter_watch_me_unveil_synthetic_life?language=nl (https://www.ted.com/talks/craig_venter_watch_me_unveil_synthetic_life?language=nl) Biologos artikel over aliens en de christelijke visie: https://biologos.org/articles/what-would-life-beyond-earth-mean-for-christians (https://biologos.org/articles/what-would-life-beyond-earth-mean-for-christians) The Muslim Vibe over aliens en de Moslim visie: https://themuslimvibe.com/faith-islam/science/what-does-islam-say-about-aliens-a-look-at-quranic-verses-and-hadith (https://themuslimvibe.com/faith-islam/science/what-does-islam-say-about-aliens-a-look-at-quranic-verses-and-hadith) U kunt trouwens stemmen op de met ZIS bevriende podcast Sterrenstof: https://podcastawards.nl/stem#wetenschap-educatie (https://podcastawards.nl/stem#wetenschap-educatie)

Wat vliegt daar met een rotgang om de zon? De Parker Solar Probe! Het Odeillo Solar Furnace in Frankrijk: https://en.wikipedia.org/wiki/Odeillo_solar_furnace (https://en.wikipedia.org/wiki/Odeillo_solar_furnace) Hohmann transfer calculator (en als u dat leuk vindt, kijk dan ook eens verder rond op Omni Calculator): https://www.omnicalculator.com/physics/hohmann-transfer (https://www.omnicalculator.com/physics/hohmann-transfer) De firma Ultramet: https://ultramet.com/ (https://ultramet.com/) Tungsten oftewel Wolfram: https://en.wikipedia.org/wiki/Tungsten (https://en.wikipedia.org/wiki/Tungsten) Niobium: https://en.wikipedia.org/wiki/Niobium (https://en.wikipedia.org/wiki/Niobium) Mooie Parker Solar Probe website: http://parkersolarprobe.jhuapl.edu/Spacecraft/index.php (http://parkersolarprobe.jhuapl.edu/Spacecraft/index.php)

C/4 dus. Dat zijn snelheden waar we niet vaak mee te maken hebben. Toch werd iets dergelijks gemeten in de buurt van Sagittarius A*, het zwarte gat in het centrum van onze melkweg. Orbital motion near Sagittarius A* - Constraints from polarimetric ALMA observations: https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/09/aa44493-22/aa44493-22.html (https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/09/aa44493-22/aa44493-22.html)

Lonsdaleïet is - net als diamant - één van de allotropen van koolstof, alleen mogelijk 58% harder. Het wordt vooralsnog alleen aangetroffen op plaatsen waar een bepaald soort meteoriet is ingeslagen. Dit mineraal is vernoemd naar de Britse kristallograaf en vredesactivist Kathleen Lonsdale. Spiegelorchissen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Spiegelorchis (https://nl.wikipedia.org/wiki/Spiegelorchis) Hoe ziet de structuur van lonsdaleïet eruit: https://ekaprdweb01.eurekalert.org/multimedia/pub/83120.php?from=283113 (https://ekaprdweb01.eurekalert.org/multimedia/pub/83120.php?from=283113) Sequential Lonsdaleite to Diamond Formation in Ureilite Meteorites via In Situ Chemical Fluid/Vapor Deposition: https://www.pnas.org/doi/abs/10.1073/pnas.2208814119 (https://www.pnas.org/doi/abs/10.1073/pnas.2208814119) Origin and history of ureilitic material in the solar system: The view from asteroid 2008 TC3 and the Almahata Sitta meteorite: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/maps.12401 (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/maps.12401) De 2008 TC3 steen: https://en.wikipedia.org/wiki/2008_TC3 (https://en.wikipedia.org/wiki/2008_TC3) Cosmic Rays and the Chiral Puzzle of Life: https://arxiv.org/pdf/1911.02525.pdf (https://arxiv.org/pdf/1911.02525.pdf)

Geologen denken in de aardkorst een spoor te hebben gevonden van onze gang door de melkweg. Maar is het een causaal verband of slechts een coincidentie? Het artikel in kwestie: https://pubs.geoscienceworld.org/gsa/geology/article/doi/10.1130/G50513.1/616377/Did-transit-through-the-galactic-spiral-arms-seed (https://pubs.geoscienceworld.org/gsa/geology/article/doi/10.1130/G50513.1/616377/Did-transit-through-the-galactic-spiral-arms-seed)

W. Widmann: Welke Ster is dat? In de serie "Zakboeken voor natuurvrienden" is nu, in 1940, een alleraardigst boekje over den sterrenhemel verschenen. Juist in deze tijden van verduistering is de pracht van de sterren eigenlijk voor het eerst aan velen opgevallen en heeft hun belangstelling gewekt. En juist voor dergelijke menschen, voor wie cosmografie een gesloten boek is, is dit werkje een uitkomst. Zonder eenige moeite kunnen zij door het raadplegen van een eenvoudige tabel, van de 48 duidelijke sterrekaarten die vinden, die zij op een gegeven datum en op een zeker uur noodig hebben en op dat kaartje vinden zij de namen van sterren en sterrebeelden die zij aan den hemel zien schitteren. Een aantrekkelijk boekje, ook door het welverzorgde uiterlijk en de rijke illustratie.

De heilige graal van de astronomie is details onderscheiden in de ruis van het heelal. In deze column eerst wat dat voor de achtertuin-astronoom betekent en daarna wat de laatste wetenschappelijke wapenfeiten op dit gebied zijn. Formules voor telescopen: https://wiki.waarnemen.com/index.php/Formules_voor_telescopen?langid=1 (https://wiki.waarnemen.com/index.php/Formules_voor_telescopen?langid=1) Molecules with ALMA at Planet-forming Scales (MAPS): A Circumplanetary Disk Candidate in Molecular-line Emission in the AS 209 Disk https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ac7fa3 (https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ac7fa3) Protoplanetaire schijven: https://en.wikipedia.org/wiki/Protoplanetary_disk (https://en.wikipedia.org/wiki/Protoplanetary_disk) Foto H Tauri: https://en.wikipedia.org/wiki/HL_Tauri#/media/File:HL_Tau_protoplanetary_disk.jpg (https://en.wikipedia.org/wiki/HL_Tauri#/media/File:HL_Tau_protoplanetary_disk.jpg) Grasduinen in ALMA data: https://almascience.eso.org/alma-data (https://almascience.eso.org/alma-data)

De vondst van een steenoude krater - of althans, wat daar van over is - werpt een nieuw licht op de ontstaansgeschiedenis van onze aarde. Het element iridium: https://en.wikipedia.org/wiki/Iridium (https://en.wikipedia.org/wiki/Iridium) Een plaatje van de Chicxulub krater: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chicxulub.jpg (https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chicxulub.jpg) Crater Explorer: https://craterexplorer.ca/chicxulub-impact-structure/ (https://craterexplorer.ca/chicxulub-impact-structure/) The Nadir Crater offshore West Africa: A candidate Cretaceous-Paleogene impact structure: https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abn3096 (https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abn3096) Tres Amicis maankraters: http://lroc.sese.asu.edu/posts/519 (http://lroc.sese.asu.edu/posts/519) International Ocean Discovery Program: https://www.iodp.org/ (https://www.iodp.org/)

Weer eens een vrolijk fenomeen uit de hoge hoed van Albert Einstein: frame dragging. Het is bijna te vreemd voor woorden, maar het effect is meetbaar en inmiddels door diverse instrumenten aangetoond. Hoe dit nou weer zit hoort u in deze aflevering van "Zimmerman in Space". Het LIGO observatorium: https://www.ligo.caltech.edu/ (https://www.ligo.caltech.edu/) Gravity Probe B: https://www.nasa.gov/pdf/162789main_gpb_fs.pdf (https://www.nasa.gov/pdf/162789main_gpb_fs.pdf) Sally Ride: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sally_Ride (https://nl.wikipedia.org/wiki/Sally_Ride) A new laser-ranged satellite for General Relativity and Space Geodesy: https://arxiv.org/pdf/1910.13818.pdf (https://arxiv.org/pdf/1910.13818.pdf)

In deze aflevering beantwoorden we een luisteraarsvraag: "Is de aarde een accu?". Als u niet van rekenen houdt zou ik deze aflevering even aan de rand van uw bord laten liggen. Introtekst: Mirthe van der Drift Jong en Vast podcast van Tom Veldhuijzen: https://www.nporadio1.nl/podcasts/tbs (https://www.nporadio1.nl/podcasts/tbs)

Dit is de tweede van twee afleveringen over de Venus missies van de vorige eeuw. Vandaag bespreken we het succesvolle Venera (en Vega) ruimtevaartprogramma van wat ooit de Sovjet Unie was. En omdat er geen nachtuitzending is en de aflevering al wel af is, plemp ik 'm maar wat eerder online dan anders. De Venera missies op Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Venera (https://en.wikipedia.org/wiki/Venera) Het Kecksburg UFO Incident op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=VM68dQjp4-M (https://www.youtube.com/watch?v=VM68dQjp4-M)

Dit is de eerste van twee afleveringen over de Venus missies van de vorige eeuw. Mariner 2 is een verhaal op zich. Nou kan ik hier natuurlijk wel een synopsis schrijven over deze aflevering, maar dan vergooi ik al een deel van uw pret. Dus dat doe ik maar niet. Een paar links krijgt u natuurlijk wel van mij: https://www.space.com/18746-mariner-2.html (https://www.space.com/18746-mariner-2.html) https://nl.wikipedia.org/wiki/Mariner_2 (https://nl.wikipedia.org/wiki/Mariner_2)

Uiteindelijk moet leven ontstaan zijn uit niet-leven. Dat proces noemen we abiogenesis. Daarover twee nieuwe opmerkelijke zaken in deze aflevering. Abiogenesis op wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Abiogenesis (https://en.wikipedia.org/wiki/Abiogenesis) Pionier op dit gebied, Sijbren Otto: https://en.wikipedia.org/wiki/Sijbren_Otto (https://en.wikipedia.org/wiki/Sijbren_Otto) De-novo synthese: https://en.wikipedia.org/wiki/De_novo_synthesis (https://en.wikipedia.org/wiki/De_novo_synthesis) Catalytic Synthesis of Polyribonucleic Acid on Prebiotic Rock Glasses (artikel Elisa Biondi et al.): https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/ast.2022.0027 (https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/ast.2022.0027) Nieuws over het Ottolab: https://www.rug.nl/sciencelinx/nieuws/2017/04/20170419_origins2 (https://www.rug.nl/sciencelinx/nieuws/2017/04/20170419_origins2) Volg @Ottolab op Twitter: https://twitter.com/OttoLab (https://twitter.com/OttoLab)