Vranckx & Byloo

De Israëlische droneaanval op Iran is de nieuwste stap in de escalatie tussen beide landen. Zal hun decennialange schaduwoorlog uitmonden in een directe oorlog? Wie heeft daar baat bij? En welke rol kan de VS spelen in de de-escalatie?

Het Russische leger lijkt momenteel de overhand te hebben in Oekraïne en ook in andere buurlanden van Rusland groeit de spanning. Moeten we ons zorgen maken over een nieuwe grote oorlog in Europa? En kan Europa rekenen op Amerikaanse bescherming als Trump opnieuw president wordt?

De Amerikanen bombarderen weer in Irak en Syrië en verschillende Westerse landen, waaronder België, sturen schepen naar de Rode Zee. Door de oorlog in Gaza mengt het Westen zich opnieuw in het Midden-Oosten, ondanks eerdere beloftes de ‘eeuwige oorlogen’ in de regio te beëindigen. Waarom kan het Westen het Midden-Oosten zo moeilijk loslaten?

Als gevolg van de aanvallen op Gaza sleepte Zuid-Afrika op 29 december Israël voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Hoewel het nog jaren duurt vooraleer er een definitieve uitspraak komt, kan het ICJ binnenkort wel al voorlopige maatregelen opleggen. “Dit is een gamechanger en zal ook repercussies hebben op de bondgenoten van Israël”, zegt strafrecht- en mensenrechtenadvocaat Johan Heymans.

Het gebruik van artificiële intelligentie laat het Israëlische leger toe Gaza te bombarderen aan een verschroeiend tempo. Met behulp van het AI-systeem ‘Gospel’ kan het IDF steeds meer en sneller doelen genereren. Robin Vanderborght, doctoraatsonderzoeker aan Universiteit Antwerpen, waarschuwt voor inbreuken op het internationale humanitair recht.

De ogen van de wereld zijn al weken op Gaza gericht na de terreuraanval van Hamas op 7 oktober en de bloederige lucht-en grondoorlog van Israël. Rudi bespreekt hoe het verder moet met Gaza en bij uitbreiding met het Israëlisch-Palestijns conflict. Is vrede echt verder weg dan ooit?

Beelden vanuit het Italiaanse eiland Lampedusa gingen deze maand de wereld rond, toen er meer dan 11.000 migranten en vluchtelingen aankwamen in een kleine week. Zit er een nieuwe migratiecrisis aan te komen of is die al volop aan de gang? Kasper Goethals volgt als journalist bij De Standaard het dossier migratie op de voet en kwam langs bij Vranckx & Byloo.

Hoe zou het nog zijn met de revolutie van de Iraanse vrouwen een jaar nadat meisjes en vrouwen spontaan en massaal zonder hoofddoek op straat kwamen om hun vrijheid op te eisen in Iran? Hoe zit het nu met die hoofddoekplicht en met de macht van het streng religieuze regime?

De staatsgreep in Niger vorige maand was niet de eerste in de regio. Ook in heel wat andere Afrikaanse landen kwam er een militaire junta aan de macht. Maken de militairen echt een einde aan de corruptie en de buitenlandse invloed of vult een andere grootmacht het vacuüm gewoon op?

Alle ogen zijn de laatste tijd gericht op het Oekraïense tegenoffensief. Welke partij uiteindelijk de bovenhand zal krijgen, hangt af van de oorlogsdoctrine of de manier waarop er gevochten wordt. En die doctrine verschilt erg tussen Rusland en Oekraïne. Hoe verhouden de Russische en Oekraïense legers zich met elkaar en heeft het Oekraïense offensief kans op slagen?

Wereldwijd zijn meer dan 100 miljoen mensen op de vlucht als gevolg van vervolging, conflict, geweld of mensenrechtenschendingen. Velen van hen hebben intussen opvang gevonden en zijn in veiligheid. Dan begint vaak pas de verwerking van wat ze hebben meegemaakt. Welke impact heeft oorlog op een mens? En hoe verwerk je zoiets als een oorlogstrauma?

Chinees President Xi Jinping wil zijn land almaar nadrukkelijker positioneren op het wereldtoneel. Sommigen vrezen de groeiende macht van China en een botsing met de Verenigde Staten. Van een land dat zo geïsoleerd is als China, valt het heel erg moeilijk te peilen wat daar nu allemaal achter zit. Moeten we echt bang zijn voor een groot conflict met China? En wat willen de Chinezen nu eigenlijk bereiken? Correspondent Eva Rammeloo woonde negen jaar in het land.

Is ons land meer bezig met de verwerking van de collaboratie en repressie dan met de moedige mannen en vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog actief verzet pleegden tegen de Duitse bezetter? Wordt het geen tijd om de vergeten verhalen van het verzet wat meer in de verf te zetten?

De temperaturen in het Midden-Oosten stijgen twee keer zo snel als het wereldwijde gemiddelde en vooral in het Noorden van Syrië neemt de droogte jaar na jaar toe. Daar vrezen de Syrische Koerden een klimaatcatastrofe die wordt versterkt door de moedwillige acties van hun buren. Journaliste Eugenie D’Hooghe kon ter plekke vaststellen hoe Turkije en Syrië water meer en meer als politiek wapen gebruiken.

Klopt het dat oorlogen en conflicten almaar langer duren? Wat zegt dat over de internationale machtsverhoudingen in de wereld? En naar welke wereldorde zijn we op weg? Dat zijn enkele vragen die Rudi Vranckx en Vincent Byloo deze week willen beantwoorden. “De Amerikanen ondervonden in Afghanistan en Irak dat invasies doorgaans mislukken en Poetin zal dat ongetwijfeld ondervinden in Oekraïne.”

Het is deze week twintig jaar geleden dat de Verenigde Staten Irak binnenvielen. Jarenlang beheerste het land de hoofdpunten, maar vandaag horen we er eigenlijk niet meer zoveel over. Brussels ondernemer Hassan Al Hilou heeft Irakese roots en vertelt over de mogelijkheden én uitdagingen van het land: “Mijn generatie groeide op met oorlog, maar is vandaag klaar om aan de toekomst van Irak te bouwen.”

Oekraïne treedt op als één front, nadat er in het land jarenlang spanningen waren tussen de burgers: sommigen voelden zich meer aangesloten bij het Westen, anderen meer bij Rusland. De Vlaams-Oekraïense Anastacia Galouchka vertelt hoe Poetin zichzelf met de invasie in de voet schoot: “Veel Russisch sprekende vrienden geloven niet meer in de propaganda over Rusland als grote broer.”

In Israël groeien de interne spanningen na nieuwe verkiezingen. In de kersverse regering konden verschillende extreemrechtse politici zitjes veroveren. Zij dreigen daarnaast ook de tegenstellingen met de Palestijnen opnieuw op scherp te stellen. Midden-Oosten-expert en onderzoeker aan de UGent Brigitte Hermans schuift mee aan tafel.

Aan welke landen denk je als je het woord drugsstaat hoort? Colombia of Mexico, waarschijnlijk. Maar wist je dat Syrië ook een echte narcostaat is geworden? Meer zelfs: de drug captagon is tegenwoordig de belangrijkste bron van inkomsten van het regime-Assad. En tonnen van die drugs passeren zelfs in onze haven van Antwerpen. De Nederlandse journalist Fernande van Tets weet er alles over.

Op 1 januari treedt in Brazilië de nieuwe president Lula aan. Hij wil van Brazilië opnieuw een land maken dat de leiding neemt in de wereld, bijvoorbeeld in de strijd tegen armoede en de klimaatopwarming. Maar hij won de verkiezingen slechts nipt van zijn voorganger Jair Bolsonaro. En hij erft een diep verdeeld land. Zal Lula erin slagen Brazilië opnieuw te verdelen? Rudi en Vincent vragen het deze week aan collega en Brazilië-kenner Annelies Beck.