Toen werd het oorlog

Op 7 augustus 1942 wordt er een aanslag gepleegd op een trein met Duitse soldaten. De aanslag mislukt, maar de Duitsers zijn woedend, en de gevolgen zijn niet te overzien... Research, concept en stem: Truus de Boer Techniek: Peter van Breukelen Muziek: Red Norvo Orchestra Soundscape: © copyright Hinterheim Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

We zijn weer terug bij het dagboek van Henk Bloemendaal, tramconducteur. Het is augustus 1942. Er worden aanslagen gepleegd en dat blijft niet zonder gevolgen... Research, concept en stem: Truus de Boer Bron: dagboek H. Bloemendaal Techniek: Peter van Breukelen Muziek: Red Norvo Orchestra Soundscape: © copyright Hinterheim Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

In de vorige aflevering hoorde je dat er in juli 1942 fietsen in beslag werden genomen. Waarom gebeurde dat eigenlijk? Research, concept en stem: Truus de Boer Bron: dagboek H. Bloemendaal, dagboek G van Beest Techniek: Peter van Breukelen Muziek: Red Norvo Orchestra Soundscape: © copyright Hinterheim Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

We zijn weer terug bij het dagboek van Henk Bloemendaal, tramconducteur. Het is juli 1942. De oorlog kabbelt voort, er zijn af en toe luchtaanvallen, maar de zorg om het voedsel is wat minder, omdat het zomer is. Research, concept en stem: Truus de Boer Bron: dagboek H. Bloemendaal Techniek: Peter van Breukelen Muziek: Red Norvo Orchestra Soundscape: © copyright Hinterheim Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Er wordt nog weleens met ziektes gescholden. Dat je de tering tyfus kan krijgen bijvoorbeeld. Maar wat is dat dan eigenlijk? De tering? De tyfus? In de Tweede Wereldoorlog wist men dat helaas maar al te goed. In de vorige aflevering hoorde je hoe de moeder van tramconducteur Henk Bloemendaal een besmettelijke vorm van tuberculose blijkt te hebben en hoe hij en zijn gezin zich vervolgens hierop moeten laten controleren. In deze aflevering krijg je meer achtergrond informatie over ziektes in de Tweede Wereldoorlog en de behandeling hiervan. Research, concept en stem: Truus de Boer Bron: dagboek H. Bloemendaal Techniek: Peter van Breukelen Muziek: Red Norvo Orchestra Soundscape: © copyright Hinterheim Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Het is juni 1942, de voedsel rantsoenen worden steeds meer naar beneden bijgesteld. Henk Bloemendaal en zijn vrouw nemen het besluit 1 van de kinderen voor langere tijd uit logeren te sturen, om aan te sterken op het platteland. De moeder van Henk blijkt een besmettelijke vorm van TBC te hebben, dus moeten Henk en zijn gezin ook op TBC worden onderzocht. Research, concept en stem: Truus de Boer. Bron: dagboek H. Bloemendaal. Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

De Duitse bezetter maakt in de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog gebruik van vrijwillige arbeidsinzet van Nederlanders in Duitsland. Er worden campagnes gevoerd om mensen tot arbeid in Duitsland aan te zetten, maar als de opbrengst hiervan tegenvalt wordt er geleidelijk steeds meer dwang ingevoerd bij de Arbeitseinsatz. Ook tramconducteur Henk Bloemendaal maakt de razzia's mee in Rotterdam, waarbij op 10 en 11 november 1944 meer dan 52.000 mannen worden gedeporteerd. In deze aflevering hoor je meer over de Arbeitseinsatz en hoor je dagboekfragmenten over die dagen. Research, concept en stem: Truus de Boer. Bron: dagboek H. Bloemendaal. Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Het is mei 1942, het is Hemelvaartsdag en Moederdag en Henk Bloemendaal en zijn gezin proberen er het beste van te maken. Er is honger en er zijn zorgen, over de moeder van Henk die onderzocht wordt voor TBC en over de gedwongen uitzending van mannen naar Duitsland. Research, concept en stem: Truus de Boer. Bron: dagboek H. Bloemendaal. Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Vanaf het begin van de oorlog worden er allerlei beperkende maatregelen voor de Joodse Nederlanders ingevoerd. Het doel van de maatregelen is om het leven voor de Joden in Nederland moeilijk te maken en hen te isoleren van de andere inwoners van Nederland. Vanaf 3 mei 1942 moeten zij een herkenningsteken dragen: een zespuntige gele Davidster met in het midden het woord ‘Jood’. Door de ster zijn mensen als Jood op straat te herkennen. De Duitse bezetter wil hiermee Joden verder afzonderen van de niet-Joodse Nederlanders. In deze aflevering hoor je hoe verschillende mensen reageerden op deze maatregel. Research, concept en stem: Truus de Boer. Bronnen: dagboeken van Henk Bloemendaal, Ambraham Nolst Tenite, Esther van Vriesland, H.L. Noordzij, Henk Korsman, Salamon Silber, Hitzerus Mees Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Het is april 1942, de schaarste wordt groter en Henk ziet zich gedwongen maatregelen te nemen... Research, concept en stem: Truus de Boer. Bron: dagboek H. Bloemendaal. Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Bijna iedereen kent het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940. Het bombardement van een kwartier vernietigde bijna de hele historische binnenstad van Rotterdam, mede door de branden die ontstonden. Naar schatting 650 tot 900 mensen kwamen om en ongeveer 80.000 mensen werden dakloos. Wat echter veel minder bekend is zijn de bombardementen van de geallieerden die volgden in de verdere oorlogsjaren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de regio Rotterdam meer dan driehonderd keer gebombardeerd door de Britse en Amerikaanse luchtmachten. De geallieerde bommen maakten meer slachtoffers dan de Duitse bommen van 1940. Research, concept en stem: Truus de Boer. Bron: dagboek H. Bloemendaal. Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC

Het is winter 1942. Er ligt 30 centimeter sneeuw, het is ijskoud en alles is schaars. Ontmoet Henk Bloemendaal, tramconducteur. Met zijn vrouw en twee kleine kinderen woont hij in Kralingen. En helaas is sneeuw nog wel zijn minste probleem... Research, concept en stem: Truus de Boer. Bron: dagboek H. Bloemendaal. Techniek: Peter van Breukelen. Muziek: Red Norvo Orchestra. Soundscape: © copyright Hinterheim. Sound effects: bbc.co.uk – © copyright 2023 BBC