Ondertussen in de kosmos

Nadat wereldwijd miljoenen vogels stierven aan de vogelgriep, slaat het virus nu tot grote verbazing van wetenschappers over op katten en koeien. In de loop der jaren raakten bovendien al honderden mensen besmet met de vogelgriep - van wie ongeveer de helft stierf. Onder hen opvallend veel jonge mensen in de kracht van hun leven. Bevinden we ons aan het begin van een nieuwe pandemie? En hoe goed zijn we daarop voorbereid? Maarten Keulemans, de virusexpert van de Volkskrant, heeft de antwoorden. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Pim Huberts, Nathalie Denie en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie hebben meer zien veranderen dan de alleroudsten onder ons? In 'De 100-jarige' van de Volkskrant hoor je elke aflevering het verhaal van een eeuweling. Ze zijn opgegroeid in een compleet andere wereld, zonder tv, computer en sushibezorgers. Wat kunnen we van hen leren? Voor de Volkskrant interviewde Marjon Bolwijn al meer dan honderd 100-jarigen en voor deze podcast spreekt zij een aantal van hen opnieuw. Luister via Spotify of Apple podcasts. Presentatie en interviews: Marjon Bolwijn Montage: Julia van Alem Redactie: Julia van Alem en Marjon Bolwijn Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het lijkt zo onschuldig, maar dat is het volgens gezondheidswetenschappers niet: zitten. De meeste Nederlanders brengen namelijk veel te veel uren achter elkaar zittend door. Wat doet dat met je lichaam? En hoe kun je jezelf met een paar slimme ingrepen in je dagelijks leven actiever krijgen? Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder fietste door de stromende regen naar de Volkskrantredactie met alle antwoorden. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Pim Huberts, Nathalie Denie en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Blinden weer laten zien en verlamden hun stem teruggeven. Met geïmplanteerde computerchips en kunstmatige intelligentie worden patiënten geholpen op manieren die tot voor kort science fiction leken. Ondertussen dromen sommige tech-ondernemers al van hersenimplantaten voor het grote publiek, om ons zo allerlei extra features te geven. Goed idee? Dat bespreken we met tech-redacteur Laurens Verhagen en met Jeroen Perk, een blinde Nederlander die 60 pixels kan zien dankzij een chip in zijn oog. 'Ik ben van niets naar iets gegaan, echt een mooi wonder.' Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Pim Huberts, Nathalie Denie en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

De nieuwe ruimtetelescoop James Webb kan ongekend diep in het heelal kijken, helemaal tot aan de kindertijd van onze kosmos. Daar zien wetenschappers sterrenstelsel die zich wel heel raar lijken te gedragen. 'Alsof je ineens een kleuter van 1 meter 80 ziet.' Onze kosmisch expert George van Hal neemt je mee naar 'onmogelijke' sterrenstelsels. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Pim Huberts, Nathalie Denie en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wetenschappers slaan alarm: de vaccinatiegraad daalt, uitbraken van vergeten ziektes dreigen, de eerste brandhaardjes zijn nog maar het begin. Maar welk onheil hangt er precies in de lucht? We leven toch in een totaal andere wereld dan toen ziektes als polio en mazelen voor het eerst om zich heen grepen? We spreken met wetenschapsredacteur Maarten Keulemans, die zich afvraagt of presentator Tonie Mudde eigenlijk wel is ingeënt tegen de kroep. ‘De wat?!’ Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Pim Huberts Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het aantal mensen dat stemt op radicaal-rechtse partijen groeit in Europa. Hoe weten deze politici hun gedachtengoed ‘mainstream’ te maken? Redacteur sociale wetenschappen Margriet Oostveen interviewde wetenschappers en komt tot 10 populistische gereedschappen waarmee je de communicatiestrategie van politici als Wilders en Trump beter leert begrijpen. Een tegenstelling creëren tussen volk en elite blijkt cruciaal, net als schaamteloos verspreiden van onwaarheden en het continu aanzwengelen van een 'ophefmachine'. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Pim Huberts Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vroeg opstaan en direct daglicht opzoeken, sporten en geconcentreerd werken met je telefoon uit. De Amerikaanse neurologiehoogleraar Andrew Huberman doet het elke dag en is een van de aanhangers van de #morningroutine. Hierbij plaatsen mensen op social media filmpjes van hun ochtendroutine, die soms miljoenen keren worden bekeken. Wetenschappers zien de vroege ochtend als het uitgelezen moment om discipline te kweken en je doelen te bereiken. Anna van den Breemer, bij de Volkskrant gespecialiseerd in wetenschappelijk advies waar je iets aan hebt in het dagelijks leven, legt uit waarom. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Pim Huberts Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Pim Huberts Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wetenschappers zijn een van de grootste medische doorbraken ooit op het spoor. Mensen met erfelijke ziekten zouden met een gerichte knip in hun dna zomaar eens genezen kunnen worden. De eerste resultaten zijn spectaculair. Kan deze doorbraak het leven van de Nederlandse Björn (5) verbeteren? Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans legt de nieuwe gentherapie uit. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Pim Huberts Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ze zijn één van de grote mysteries in de wetenschap: wolken. Want soms zorgen wolken voor verkoeling, en soms houden ze de warmte juist vast. Wetenschappers beginnen nu eindelijk te begrijpen wat de invloed is van allerlei soorten wolken en stofdeeltjes op ons klimaat. Sommige wetenschappers willen zelfs speciale wolken maken om de opwarming van de aarde te vertragen. Is dat een goed idee? Luister naar wetenschapsredacteuren Maarten Keulemans en George van Hal. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wetenschappers doen aan de lopende band de meest spectaculaire historische ontdekkingen. Althans, wie afgaat op nieuwskoppen als 'Romeinse horrorbakkerij voor slaven ontdekt' of 'Zo klinkt de stem van een 3 duizend jaar oude Egyptische mummie'. Maar achter die nieuwskoppen schuilt een duistere wereld vol pr-belangen en slechte wetenschap, schetsen historicus Jona Lendering en wetenschapsredacteur Maarten Keulemans. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gedachteloos spoelen we na een wc-bezoek alles weg richting riool, maar daarmee gaan waardevolle stoffen verloren die wereldwijd steeds schaarser worden. Verslaggever Pieter Hotse Smit ging op bezoek bij wetenschappers en bewoners die nu al proberen om dat 'goud' uit urine en poep terug te winnen. En hij testte zelf thuis met zijn gezin een compost-wc uit. Hoe beviel dat? Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Meisjes komen steeds vroeger in de puberteit. In anderhalve eeuw tijd daalde de leeftijd waarop ze voor het eerst ongesteld worden met zo’n 3 jaar. Hoe komt dit? En welke gevolgen heeft het als je lichaam zich sneller ontwikkelt dan je brein? Kaya Bouma, redacteur psychologie, vertelt erover. Lees ook de analyse van Kaya Bouma: Bij meiden begint de puberteit steeds vroeger. Experts maken zich zorgen: ‘Lichaam en geest lopen uit de pas’ Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van 'America First!' (Trump) tot 'Nederlander weer op één!' (Wilders): veel kiezers stemmen op partijen die inspelen op nationalistische gevoelens. Wat maakt nationalisme zo verleidelijk? Hoe is nationalisme ontstaan? Wat zijn de voordelen en wanneer slaat het om naar een gevaarlijke variant? Een spoedcursus nationalisme, met wetenschapsredacteur Margriet Oostveen en nationalisme-onderzoekers Joep Leerssen en Marcel Lubbers. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sieraden, foto's en andere dierbare bezittingen die Nederlanders bij het binnengaan van concentratiekampen moesten afstaan aan de Nazi's; archieven blijken er vol mee te liggen. De nabestaanden werden na de oorlog niet gevonden. Volkskrant-journalist Ellen de Visser besloot samen met amateur-historici een nieuwe poging te wagen en loste tientallen 'cold cases' op, vaak met zeer geëmotioneerde ontmoetingen met nabestaanden. 'Soms kwam een hele familiegeschiedenis op zijn kop te staan.' Voor een aantal door de Nazi's gestolen bezittingen zijn we nog op zoek naar nabestaanden om de spullen aan terug te geven. Meehelpen met zoeken? Ga naar volkskrant.nl/gestolenherinneringen Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Natuurkundigen zijn in de ban van een mysterie rond de zwaartekracht. Het lijkt zo simpel: het is de kracht waardoor we op de grond blijven staan en waardoor een appel uit een boom op de grond valt. Toch snappen wetenschappers nog niet exact hoe zwaartekracht werkt. Nu lijkt er iemand met een oplossing te zijn. Wetenschapsredacteur George van Hal vertelt erover. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het aantal mensen met parkinson is in Nederland in 10 jaar tijd met 30 procent gestegen. Wereldwijd is het de snelst groeiende hersenziekte. Wat is hier aan de hand? En wat is de rol van pesticiden? Wetenschapsjournalist Ronald Veldhuizen sprak met patiënten en wetenschappers en zocht het tot de bodem uit. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Internet dat uitvalt, piloten die niet met elkaar kunnen communiceren, en astronauten die moeten schuilen achter watertanks. Het zijn mogelijke gevolgen van zonnevlammen, de krachtigste explosies van ons zonnestelsel. Wat zijn zonnevlammen precies? En moeten we ons zorgen maken om de gevolgen? Tonie Mudde bespreekt het met sterrenkunde-expert George van Hal. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Nathalie Denie Eindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem en Geart van der Pol Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ben je op 1 januari wakker geworden met een flinke kater? Dan dacht je misschien: 'Ik drink nooit meer.' Toch zijn de meeste mensen de pijn een paar dagen later alweer vergeten en daarmee het voornemen om de drank te laten staan ook. Wat weten we eigenlijk over de kater? Is er iets tegen te doen? En als je besluit om mee te doen aan Dry January, welke effecten kan je dan verwachten? Chef van de wetenschapsredactie Tonie Mudde bespreekt het met collega Heleen van Lier. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van Alem Eindredactie: Corinne van Duin, Geart van der Pol, Nathalie Denie Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.

Medicijnen die obesitas of het postcovidsyndroom kunnen terugdringen, een spijtbetuiging van de psychiatrie aan lhbti-personen en een 4000 jaar oude zonnekalender die in de grond bij Tiel werd gevonden: in zo'n beetje elk vakgebied bereikte de wetenschap dit jaar wel een doorbraak. De wetenschapsredacteuren die u vaker in deze podcast hoort, vertellen stuk voor stuk over de ontwikkeling die hen het meest aansprak. Met: Maarten Keulemans (archeologie), George van Hal (natuur- en sterrenkunde), Laurens Verhagen (kunstmatige intelligentie), Margriet Oostveen (sociale wetenschappen), Jean-Pierre Geelen (natuur), Kaya Bouma (psychologie en brein), Frank Rensen (tech), Michiel van der Geest (zorg) en Ellen de Visser (geneeskunde). Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van Alem Eindredactie: Corinne van Duin, Geart van der Pol, Nathalie Denie Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy information.