Tekstuele Voorlichting

‘Het leven is een vossenjacht’, zingt Hendrik Jan Bökkers van de band Sallandse rockband Bökkers. Hij schreef het eens op na een bezoekje aan de braderie en inmiddels is het de bouwsteen van hun nieuwste single. In deze aflevering ontleedt hij samen met Martine de tekst van het liedje en raken ze verzeilt in een gesprek over je mening wel of niet mogen geven, achter de kudde aanlopen, lompheid in het dialect, relativering van het bestaan én groepjes mannen.

‘Nog een keer voelen hoe je ogen bij me zijn. Dat je net als vroeger naar me kijkt’, zingt Irene Hin in haar liedje ‘Blijf Nog Even’. De songtekst is een poging om haar vader met Alzheimer dichtbij te houden op de momenten dat hij helder is. Van hem heeft ze haar muzikaliteit gekregen en nu hij overleden is voelt het raar dat hij dit liedje nooit zal horen, legt ze uit in gesprek met Martine. Via de lyrics bespreken ze de ziekte en hoe het was en is om dit als dochter mee te maken.

Het liedje ‘Onderweg’ van Abel behoort tot cultureel erfgoed. Zou dat ook gebeuren met het nieuwste liedje van de band? Joris Rasenberg van Abel is naast muzikant ook docent. Die twee dingen hebben aardig wat overlap. In zijn werk op school praat hij met leerlingen over de toekomst, over omgaan met allerlei nieuwe mogelijkheden zoals AI en in zijn muziek zingt hij hardop de vraag of we nog wel naar elkaar omzien. Aan de hand van de songtekst van het nieuwe ‘Zie Jij het Ook’ praat Martine met Joris over wat hij ziet in de maatschappij en hoe hij dat met zijn leerlingen en fans deelt.

Bakermat (echte naam: Lodewijk Fluttert) werd wereldberoemd door de speech van Martin Luther King op muziek te zetten in ‘One Day (Vandaag)’. Via dit liedje loopt het gesprek door op zijn nieuwe nummers waar gospelteksten in zijn verwerkt. Ook soort preken, eigenlijk. Wat is de aantrekkingskracht voor Bakermat om hiermee te gaan mixen? Ergens in de uithoeken van het internet vond hij een geluidsopname van een Amerikaanse man die psalm 138 voorleest in z’n woonkamer. Hoewel hij zichzelf niet religieus of gelovig noemt, is dat fragment is de start geworden van zijn nieuwe track ‘So Glad That The Lord’. Een handvat voor gesprek.

Wat doe je als je iemand ziet worstelen van wie je houdt, maar diegene laat jou maar moeilijk toe om te helpen. In het geval van Hannah Mae schrijf je er dan een liedje over. 'Waterdicht' zo heet het resultaat. Duizenden mensen brullen al langer 'Wat Wil Je Van Mij' met haar mee, maar vandaag laat de zangeres een andere kant van zichzelf zien door dat nieuwste liedje: "Zo persoonlijk dat ik het ook niet meteen wilde uitbrengen."

"Het is zo lang geleden, waarom zit ik er nou nog mee?” vraagt Duncan Laurence zich hardop af in het gesprek met Martine aan de hand van zijn nieuwe songtekst ‘Broken Parts’. Dat gaat onder andere over zijn pestverleden. In dit liedje omarmt hij ‘finally’ die pijn uit het leven. In deze aflevering ontdek je via de songtekst wat het leven kan opleveren als je jezelf niet meer verbergt.

Geen vlinder, geen warm gevoel, geen teken. Marlijn Weerdenburg had de periode na het overlijden van haar moeder toch heel anders voorgesteld. ‘Heel Anders’, zo heet nu ook het liedje waarin ze haar verhaal vertelt. In deze aflevering graaft Marlijn samen met Martine naar de laag onder die songtekst: “Ik cremeerde m’n moeder en een week later werd ik zelf moeder van mijn zoon Sammie. Ik ga niet vaak terug naar dat moment.” Aan de hand van haar songtekst ontdek je hoe rouw ook kan werken als het niet gaat zoals verwacht.

‘Ik verving specifieke woorden in liefdesliedjes voor iets algemeens, zodat niemand wist dat het over vrouwen ging’, vertelt zangeres Jasha Eliane aan Martine. Dat is inmiddels verleden tijd. Sterker nog, haar muziek wordt regelmatig gelabeld als queerpop. Zelf noemt ze het liever dansbare dramapop, maar het klopt dat ze bewust als vrouw over vrouwen zingt. Daarom viel het ook op en is ze te gast in de podcast. Jasha combineert grappige zinnetjes met sterke drama en flirt hier en daar met het activisme: ‘Ik hoop wel een stem te zijn voor de queer community met mijn muziek.’

'Nu proost ik op het leven en wie ik niet mis.’ Met die woorden opent Roxeanne Hazes haar nieuwe album. Daarmee rekent ze onder andere af met emotionele manipulatie en agressie in een relatie. Samen met Martine bespreekt ze de tekst van het liedje ‘Geen Sorry’. Ze deelt hoe het voelt om gekleineerd te worden. En waarom je niet zomaar vertrekt als je te maken hebt met verbaal en fysiek geweld. Roxeanne: “Ik zat een keer in de achtertuin en dacht alleen maar: was ik maar die boom. Of die vogel.”

Mensen in de dertig hebben alles op orde. Dat dacht de Sexy Als Ik Dans-zanger Niels Littooij toen hij jonger was. Inmiddels heeft de realiteit hem ingehaald en zingt hij in het liedje ‘Onderweg’ uiteindelijk de conclusie ‘misschien kom ik wel nooit terecht.’ In dit gesprek duikt hij daar samen met Martine dieper op in en komen ze via de muziek langs de onderwerpen kinderen, uitgaan, ruggengraat, relatie, leven en doodgaan. Abstract? Zeker niet, luister zelf.

Soulkoningin Berget Lewis is in coronatijd haar moeder verloren. Ze wist meteen dat deze vrouw een liedje verdiende. Na 365 dagen kwamen de juiste woorden. Dat bleek het begin van Mama’s song. In deze aflevering vertelt Berget over het opgroeien in een groot gezin, de liefde van haar moeder (die niet elke dag riep dat ze van haar hield, maar die wel zorgde voor een Yamaha piano) en over het verwerken van verlies. Bij Berget moet je niet aankomen met ‘heb je het al een plekje kunnen geven?’, want rouwen doet ze op haar eigen manier.

Hij wacht nog steeds tot heel Holland Limburgs lult, maar dat is dan ook een kwestie van geduld. Kunstenaar en schrijver Jack Poels deelt waarom woorden en liedjes hem troosten. En hoe hij zelf de dokter is die de troostrecepten voorschrijft. Toen zijn vader MS kreeg brachten liedjes vrede in huis. Toen Nicky Verstappen in de jaren negentig werd vermoord, schreef hij ‘Vlinder’ als cadeau aan de ouders van de Limburgse jongen. Zodat niemand Nicky ooit zou vergeten. Wat beweegt deze grootheid in het songwritersvak om te maken wat-ie maakt? Jack Poels namens de band Rowwen Heze op de bank bij Martine in Tekstuele Voorlichting.

Zijn laatste EP ging over klimaat: alles om hem heen. De nieuwste EP ‘Leveller’ gaat vooral over hemzélf. "Een beetje spannend om over te praten," begint Ruben Hein. In het liedje ‘Heartaches’ erkent hij familiepatronen, gemaakte fouten en ziet hij de realistische toekomst dat “mijn kinderen over veertig jaar ook naar een psycholoog gaan.” Samen met Martine gaat hij langs de zinnetjes die stuk voor stuk uitleggen welke dingen hij nog uit te zoeken had in het leven. >> In het najaar van 2023 verschijnen er nieuwe afleveringen van Tekstuele Voorlichting. Abonneer je op deze podcast in de app zodat je na de zomer meteen een melding krijgt als we er weer zijn. Je kunt Martine ook volgen op instagram: @martinetenklooster. Zomerstop in 3...2...1...!

'Nu ik kinderen heb, mag ik niet meer doodgaan’, zegt Douwe Bob. Die woorden hebben extra lading, omdat hij die optie voor zijn vaderschap weleens door z’n gedachtes liet gaan. Samen met Martine bespreekt hij de songtekst van ‘This World Is Our Home’ en langzaam wordt het contrast steeds duidelijker. Van het bierflesje naar het babyflesje en van elke dag een kater naar –letterlijk- dansen in de regen. Maar tegelijk is hij een banger mens nu en zit stoïcisme hem nog vaak in de weg. Een nieuwe Douwe Bob presenteert zich.

Weekje wachten!

“Het is me eventjes te veel geworden en misschien is dat ook niet zo gek’, zo begint de titeltrack ‘22’ van Meau. Inderdaad niet zo gek. In dit gesprek en in haar teksten is ze bloedeerlijk over hoe de storm verliep nadat ze groot werd met haar liedje ‘Dat Heb Jij Gedaan’. Ze leerde in haar 23e levensjaar beter praten, ging alleen op vakantie en drukte misschien wel stiekem op het rode knopje in de lift. Al die stappen leggen de basis voor haar debuutplaat ‘22’.

”Dit is hoe een man wordt als alles instort,” zingt Glen Faria. In dit extreem open gesprek deelt Glen hoe hij zag dat zijn broer gereanimeerd werd en het niet haalde. Hij dacht dat het een blaasontsteking was. In plaats van rouwen ging Glen vluchten. Via de tekst van het liedje ‘Als Alles Wegvalt’ praat Martine met hem over hoe die zinnen zijn verhaal vertellen. En hoe hij langzaam werkt aan een ‘waardig rouwproces’ voor zijn broer: ‘dat verdient hij.’

“Liever te snel naar de hel dan traag naar de hemel,” is niet zo genuanceerd als de titel van deze aflevering doet vermoeden. Toch is het de hoofdzin uit het liedje ‘Goud’ waarmee de Belgische band Bazart doorbrak. Zanger Mathieu Terryn vertelt hoe zij hun donkere teksten op lichte melodieën schrijven en wat het nieuwste liedje ‘Geef Mij Alles’ betekent. “Denk jij dat er mensen zijn die gaan voor vijfenzeventig procent?” vraagt hij Martine.

‘One day is today’, zingt Nightwish-zangeres Floor Jansen op haar solodebuut ‘Paragon’. Dat besef van tijd heeft ze na het schrijven aan den lijve ondervonden: ze kreeg kanker. Als je nu sommige songteksten bekijkt als ‘broken but beautiful’ en ‘stronger than ever before’ is het bijna profetisch. Ze deelt het moment waarop ze hoorde dat haar borstonderzoek niet goed was. Het gesprek is groter: via de muziekteksten ontdek je ook waarom Floor liedjes altijd intens beleeft en waardoor ze die nu krachtig kan overbrengen. In deze aflevering gaat Martine met Floor via de muziek langs de droom (‘My Paragon’), door de strijd (‘Storm’) naar de overwinning (‘Invincible’).

'Met twee Remco’s bestond het duo waarschijnlijk niet meer', zegt Remco Veldhuis. De karakters die je hoort in de doorbraakhit ‘Ik Wou Dat Ik Jou Was’ zijn in de nieuwe teksten ook essentieel. Heel concreet gaat het over vasthouden versus loslaten. Hoe weet je wanneer een liefde over is? Wanneer is het stuk en wanneer blijf je vechten? 'Richard geeft nooit op, maar ik denk ook: wat je te hard vasthoudt verstik je.' In deze aflevering komen ze -via de songteksten- langs de relatie met zoon, vader, vrouw en elkaar tot mooie conclusies en open vragen.