Notenkrakers

De geelgors is met zijn felgele verenkleed en kenmerkende deuntje (lijkend op de eerste tonen van de ‘Vijfde Symfonie' van Beethoven’) een vrolijke verschijning op en langs de Nederlandse en Belgische akkers en heidevelden. Zelfs op de langste en warmste zomerdagen zingt hij onverminderd het hoogste lied. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt over de lachstern en waarom je je huisdieren zoals hond en kat beter niet buiten kunt borstelen vanwege de vogels. Roots-redacteur Paul Böhre denkt dat Beethoven echt is geïnspireerd door de geelgorszang en in de vogelvraag luisteren we naar een geluid dat een luisteraar heeft opgestuurd. Geluidenman Henk Meeuwsen vertelt dat hij de geelgors eigenlijk een gele muis vindt waar hij graag voor op de knieën gaat.

De groene specht doet het de laatste jaren opvallend goed: het aantal broedparen is sinds de jaren 90 zelfs verdubbeld. Tegenwoordig ligt het aantal broedparen in Nederland tussen de 9.500-11.500. In Vlaanderen is het aantal broedparen 4.500-7.000. De kans is dus groter geworden dat je hun aparte, lachende geluid hoort… Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt over de velduil die hij zag en Roots-redacteur Paul Böhre is op zoek naar de 'big four'. In de vogelvraag luisteren we naar een mysterieus geluid dat een luisteraar heeft opgestuurd. En geluidenman Henk Meeuwsen vindt de groene specht klinken als een heks.

Wie op een zonnige voorjaarsdag door de polder wandelt kan er bijna niet omheen: overal hoor je en zie je dartelende kieviten. Met zijn herkenbare roep, acrobatische baltsvlucht en fraaie kuif is het een opvallende verschijning. Het mannetje maakt daarbij een scala aan opvallend frivole geluiden. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt dat hij met een microfoon vanuit het raam van zijn huis 's nachts geluiden opneemt en zo hoort welke vogels overvliegen. Roots-redacteur Paul Böhre gaat uitgebreid in op het leven van de kievit en hij beantwoordt deze vogelvraag: zijn er vogels, naast roofvogels, die andere vogels eten? Geluidenman Henk Meeuwsen vertelt over een ontroerende ontmoeting met een kievit en haar jongen.

In februari en maart maak je in de bossen een goede kans om het ‘gekekker’ van een havik te horen. Hun paartijd is namelijk begonnen en dan zijn ze nogal luidruchtig en nadrukkelijk aanwezig. In de rest van het jaar is de havik zwijgzaam, grijp daarom nu je kans om deze machtige roofvogel te horen. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt onder meer dat hij recent een korhoen heeft gezien op de Sallandse Heuvelrug. Roots-redacteur Paul Böhre vertelt uitgebreid over de havik en hij beantwoordt een vogelvraag van een luisteraar: waarom broeden trekvogels niet in hun overwinteringsgebied? Geluidenman Henk Meeuwsen duikt dieper in herinnering aan het geluid van de havik.

Vooral op zonnige dagen - van januari tot mei - hoor je ze zingen op plekken waar oude loofbomen staan: boomklevers. Deze boomstamacrobaten kunnen heel mooi en vooral luid zingen; met stijgende en dalende fluittonen. In deze podcast van Roots hoor je meer over het geluid van de boomklever én je duikt dieper in het leven van dit ruim 12 centimeter lange vogeltje. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt onder meer dat hij recent een witoogeend heeft gezien en hij gaat in op de recent verschenen Vogelbalans 2023 van Sovon. Roots-redacteur Paul Böhre vertelt uitgebreid over de boomklever en hij gaat in op de Vogelreizen die Roots aanbiedt. Geluidenman Henk Meeuwsen vertelt dat de boomklever hem na jaren toch nog wist te verrassen met een bijzonder geluid.

Het is een hoge en beetje schelle, fluitende roep waarmee de ijsvogel zijn komst aankondigt. Even later vliegt hij voorbij, pijlsnel en laag over het water. Een blauwe flits. En als je geluk hebt, zit de ijsvogel ineens voor je op een overhangende tak, fonkelend als een juweel. De ijsvogel is beslist een van de mooiste vogels van Nederland. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt onder meer over de koereiger en waarom deze vogel vanuit Zuid-Europa langzaam noordwaarts trekt. Roots-redacteur Paul Böhre recenseert samen met Timo de vernieuwde ANWB-gids Vogels van Europa. Geluidenman Henk Meeuwsen vertelt dat het geluid van ijsvogels een beetje klinkt als gepiep én er schuift een extra gast aan: Saskia van Loenen. Zij is NRC-journalist en schrijft als columnist voor het Roots Vogelmagazine. Ook werkt zij aan een boek over ijsvogels. In Notenkrakers vertelt ze waarom ze de ijsvogel in haar hart heeft gesloten.

Halverwege de vorige eeuw ging het rap bergafwaarts met de oehoe, een imposante uil met een spanwijdte van ruim 1,5 meter. De laatste 20 jaar is deze vogel bezig aan comeback en zijn er ruim 80 territoria bekend in Nederland. Nu de tijd van de najaarsbalts is aangebroken, duiken we dieper in het leven van deze geweldige jager, die ook nog eens prachtig zijn eigen naam roept in de nacht: oehoe! Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt over de vogeltrek van onder meer koperwieken die je nu kunt horen. Roots-redacteur Paul Böhre legt uit hoe je je verrekijker en telescoop het beste reinigt. Geluidenman Henk Meeuwsen onthult dat hij zelf het geluid van de oehoe nog nooit heeft kunnen opnemen.

De huismus is het meest alledaagse vogeltje van Nederland. Vanaf circa 1985 tot begin 2000 halveerde het aantal broedparen echter met 50 procent. Het chocoladebruine zangvogeltje belandde daardoor op de rode lijst. Inmiddels lijkt de afname gestopt en is zijn vrolijke getjilp nog volop te horen in de tuin. We duiken dieper in leven van de huismus, want saai is dit ‘streetwise straatlopertje’ allerminst. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt hoe je de huismus een handje kunt helpen en hij legt uit waarom het Fochteloërveen in september een goede plek is om vogels te kijken. Roots-redacteur Paul Böhre gaat in de Vogelvraag in op jonge meerkoeten en hun rode veertjes. Geluidenman Henk Meeuwsen legt uit hoe je het geluid van de huismus en de ringmus uit elkaar houdt.

De raaf heeft een rijk repertoire aan geluiden, maar de rauwe en diepe keelklank 'kroa-kroa' is het vaakst te horen. De raaf was compleet verdwenen in Nederland, maar na een herintroductie krabbelt deze imposante vogel weer op. Ze broeden nu weer in iedere provincie van Nederland dus is het geluid van de wildernis, zoals het ravengeluid wel wordt omschreven, op veel plekken weer te horen. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt uitgebreid over zijn lievelingsvogel: de raaf! En Roots-redacteur Paul Böhre gaat in de Vogelvraag in op bijzondere vogelnamen. Geluidenman Henk Meeuwsen vertelt dat het opnemen van ravengeluiden (de vogels zijn nogal slim) een flinke opgave is.

Sommige vogels leiden een extreem verborgen bestaan. Neem de kwartel, die leeft in ruige graslanden, vergraste heidevelden en graanakkers. Je ziet hem zelden, in 99,9% van de gevallen zul je vooral de kenmerkende korte zang horen die bestaat uit 3 lettergrepen. Het mannetje kan dat 's zomers in ochtend- en avondschemering minutenlang roepen. Luister naar het geluid én het verhaal achter de kwartel in onze nieuwste podcast Notenkrakers. Verder in deze podcast: naar welke zomersoort kijken Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland en Roots-redacteur Paul Böhre echt uit? In de Vogelvraag gaat het over steltkluten die weer in ruime aantallen worden gezien. Hoe komt dat precies? Geluidenman Henk Meeuwsen verbaast zich dat een klein vogeltje als de kwartel zulke felle geluiden kan maken.

Het is een typisch waddengeluid, maar tegenwoordig hoor je vanaf het vroege voorjaar het harde ’tepiet-geroep’ ook in de stad of in het park. De scholekster lijkt zich overal thuis te voelen, toch zijn er volop zorgen over de teloorgang van de bonte piet, zoals zijn bijnaam luidt. Deze weidevogel werd daarom begin 2023 – voor de tweede keer – uitgeroepen tot Vogel van het Jaar. Reden genoeg voor een podcast over de scholekster. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt onder meer waarom de scholekster is uitgekozen tot Vogel van het Jaar 2023. Ook hebben we het over de kokmeeuw, die hard wordt getroffen door de vogelgriep én we hebben het over de voorjaarstrek met als topsoort de dwergmeeuw. In de Vogelvraag gaat het over de aalscholver en geluidenman Henk Meeuwsen legt uit welke verschillende geluiden de scholekster kan maken.

Een misthoorn vanuit het riet: dat is misschien wel de beste omschrijving voor het lage en doffe geluid dat een roerdomp produceert in het voorjaar. De zang wordt ook wel ‘hoempen’ genoemd. Om het te horen moet je wat slaap opofferen, want het geluid is met name te horen in de in de nacht en in schemering. Luister naar het geluid én het verhaal van de roerdomp in onze nieuwste podcastaflevering van Notenkrakers. Verder in deze podcast: paasvuren zijn soms funest voor vogels vertelt Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland. Ook gaat het het over de ringsnaveleend en de rode wouw. Henk Meeuwsen legt uit waarom het geluid van de roerdomp lastig is om op te nemen.

In januari en februari zijn ze soms al te horen, maar halverwege maart begint de goudhaan echt volop te zingen. Het geluid is ijl, dun, hoog en klinkt een beetje zacht op de achtergrond. De golvende zang ontgaat je in een bos met andere vogelgeluiden makkelijk. Herken je de zang van de goudhaan eenmaal, dan ben je verkocht... luister maar. Verder in deze podcast: in Nederland vliegt de zeldzame ringsnavelmeeuw rond, vertelt Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland. Ook hebben we het over het succesvolle Beleef de lente en de oproep van natuurorganisaties voor rust in de natuur tijdens het broedseizoen. In de Vogelvraag gaat het over de rode wouw en bij geluidenman Henk Meeuwsen landde er opeens een goudhaan op de spaken van zijn fiets.

Wat een meesterzanger is de zanglijster. Ruim voordat de zon opkomt, begint hij te zingen en dat kan doorgaan tot laat in de avond. En het leukste is misschien wel dit: bij regenachtig weer gaat hij met nog meer lust zingen. Samen met de nachtegaal en de merel is hij een van de drie topzangers van de vogelwereld. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt over de Pacifische waterpieper en over zijn missie: 'groen vogelen'. Het gaat over vogelboeken en het vogelkijkgebied van de maand is het Landje van Geijsel. Henk Meeuwsen vertelt over zijn herinnering aan de zanglijster en in de Vogelvraag: waarom wordt een groenling een 'angry bird' genoemd?

Het geluid wordt omschreven als een fietspomp-geluid … als je dat heldere geluid eenmaal herkent, hoor je het werkelijk overal: van bos tot stadstuin. Deze zang, die de vogel in twee tonen, maar in verschillende variaties produceert, wordt gemaakt door de grootste en meest bekende mees van Nederland: de koolmees. Verder in deze podcast: Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland vertelt dat de groenling, een bekende tuinvogel, in zwaar weer verkeert. Het vogelkijkgebied van de maand is de Brouwersdam en Henk Meeuwsen is dankzij de koolmees 'ontwaakt' als vogelaar. En in de Vogelvraag: tot welke hoogte kunnen vogels vliegen?

De een omschrijft de roep van de baardman als winters en ijzig, een ander als twinkelend of als zingend ijs. Hoe de baardman ook klinkt, zijn roep vanuit het riet is fraai én onmiskenbaar. Je hoort er meer over in Notenkrakers. Verder in deze podcast: er zijn vale gierzwaluwen gezien in Nederland, vertelt Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland en in de Vogelvraag: waarom houden groene spechten niet van vorst? En geluidenman Henk Meeuwsen vertelt dat het opnemen van de roep van de baardman nog niet zo eenvoudig is.

Kauwen zijn ware kletskousen die continu met elkaar aan het communiceren zijn. Deze intelligente vogels kunnen zich op talloze manieren uitdrukken, maar de meest bekende klank is toch wel de korte roep die klinkt als ‘kja’. Reden om eens wat beter te luisteren naar de kauw. Verder in deze podcast: heel even was de zeldzame geelsnavelkoekoek te zien in Nederland, de herfsttrek barst los en in de Vogelvraag: hebben vogelaars een hekel aan de ekster?

Vrolijk, twinkelend, vlot brabbelend… de snelle en opgewekte zang van de putter laat zich niet zo makkelijk vangen in woorden. Je hoort de putter in het voorjaar en de zomer, maar óók in het najaar en zelfs in de winter kun je genieten van de zangkunsten van deze vogel met zijn tropische kleuren. Verder in deze podcast: de roodpootvalk, Henk Meeuwsen twijfelt of hij de zang van de putter mooi vindt of niet, trekvogels langs zee, vogelen in België en Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland houdt een pleidooi om de putter weer distelvink te noemen.

Stel je een lome, zwoele zomeravond voor. Je ligt lekker onderuit in je hangmat of ligstoel, drankje bij de hand. En dan begint de merel te zingen. Zijn zang galmt door de straten en tuinen. De zang van de merel, dát is het ultieme zomergevoel... Verder in deze podcast: de grote franjepoot en de ijsduiker zijn gezien en kan een meerkoet eigenlijk duiken?

Op warme lente- en zomerdagen hoor je hun ijzige en snerpende roep ‘wiiiiiiiizzzzzzz’ boven de huizen. Kijk je omhoog dan zie sikkelvormige silhouetten razendsnel door de lucht flitsen. Het zijn gierzwaluwen en in deze podcast vertellen we alles over een van de meest fascinerende vogels van Nederland.