De Klimaat Dokter

Als je wil dat iemand iets koopt, stemt of doet, helpt het om een goed verhaal te hebben. Reclames en populistische partijen maken daar dankbaar gebruik van. Maar kunnen we dat niet ook gebruiken voor het klimaat? Ja! Bijvoorbeeld in gesprek met anderen, bij presentaties, op social media kun je storytelling gebruiken om jouw boodschap over te brengen. Hoe je dat doet en aan welke "verhalen" je dan moet denken, hoor je in deze aflevering.

Het einde van het jaar is in zicht! Heb jij voor het nieuwe jaar ook Groene Voornemens? Die Groene Voornemens, daar gaat het deze aflevering over. Hoe verklein je stap voor stap je voetafdruk op een duurzame (als in langdurige ;) ) manier. Aan de hand van mijn eigen groene reis bespreek ik inzichten, tips en trucs die mij hebben geholpen om steeds duurzamer te leven. Naast duurzamer, heeft het me ook nog eens gelukkiger en gezonder gemaakt. Hopelijk laat jij je ook inspireren tot niet alleen Groene Voornemens voor 1 januari, maar het hele jaar door.

We gebruiken medicijnen, plassen ze (gedeeltelijk) uit en via het riool en de waterzuivering komen ze terecht in het oppervlaktewater waar de flora en fauna aan deze stoffen worden blootgesteld. In deze aflevering spreek ik met Lotte Dietz en Janneke Snijders over hoe het zit met die medicijnresten, hoe het werkt zo'n waterzuivering, welke ontwikkelingen hierin spelen, de ketenaanpak en het FTO over medicijnen in ons water. Nieuwe kennis en mooie voorbeelden van succesvolle samenwerkingen voor een gezamenlijke oplossing. Meer weten? https://www.rivm.nl/publicaties/medicijnresten-en-waterkwaliteit-update

Is natuur onderdeel van de zorg van nu en de toekomst? Wel als het aan Rutger de Graaf ligt, verantwoordelijk voor zorginnovatie bij Pennemes in Zaandam. Het heeft een bewezen positief effect op gezondheid en welzijn, is relatief goedkoop en zonder negatieve bijwerkingen. Behalve misschien als je bang bent voor kippen. Luister deze aflevering om te horen hoe natuur ingezet kan worden als zorginnovatie. Meer lezen? https://www.actiz.nl/het-wordt-tijd-dat-we-vergroenen-als-zorginnovatie-gaan-zien https://www.pennemes.nl/natuur-is-gezond/ https://www.rivm.nl/duurzamezorg/praktijk/natuur

Het Groene verpleeghuis, dé ouderenzorglocatie op Texel waar alles rondom duurzaamheid samen zal komen in 1 woon-zorgcentrum. Ik sprak zorgbestuurder Frido Kraanen over dit mooie project en over het duurzaamheidsbeleid bij zijn organisatie: Omring. Een mooi gesprek over de win-win-wins van ambitieus duurzaamheidsbeleid en een kijkje in de geest van een groene zorgbestuurder. "Wie zich niet op duurzaamheid voorbereidt, staat binnenkort 1-0 achter."

Jessie Neffke is huisarts en tropenarts met een groen hart. Brigit van Soest deelt dat groene hart. Zij is van origine apotheker, maar heeft inmiddels brede werkervaring op verschillende plekken in de farmacieketen. Beiden hebben zij gewerkt aan de inspiratiegids 'Verspil geen pil'. Een online gids vol handvatten hoe iedere ketenpartner - van fabrikant tot voorschrijver tot gebruiker - kan bijdragen aan het tegengaan van medicatieverspilling. De inspiratiegids is ontwikkeld door de Coalitie voor Duurzame Farmacie, waar Brigit ten tijde van ons gesprek programma manager was. Ik spreek hen over hun motivatie, hoe de gids tot stand is gekomen, we gaan dieper in op het probleem, de complexiteit daarvan én hoe iedereen diens steentje kan dragen. Bekijk de Verspil geen pil gids en vind inspiratie hoe jij kan bijdragen aan het verminderen van medicatieverspilling: https://partnersforinnovation.com/nl/publications/inspiratiegids-verspil-geen-pil/

Je bent je bewust van het verband tussen gezondheid, klimaat en de zorg. En nu? Wil jij aan de slag met duurzame zorg maar weet je niet waar je moet beginnen? Zie jij door de bomen het bos niet meer of zie je überhaupt geen boom? Dan is deze aflevering voor jou. Heb je eigenlijk helemaal geen tijd om je bezig te houden met duurzame zorg, maar knaagt het wel? Ook dan is deze aflevering voor jou. Want duurzaam werken hoeft niet meer moeite te kosten dan gewoon werken. Maar zoals een groot Amsterdammer ooit zei: "Je gaat het pas zien als je het doorhebt."

Misschien wel het meest leerzame gesprek wat ik voor de podcast gevoerd heb, in ieder geval voor mijzelf en ik hoop dat jullie er net zoveel aan hebben. Jeanine Pothuizen is organisatiepsycholoog en helpt met haar bedrijf de verandercoach organisaties in het vormen van een groene bedrijfscultuur. Daarnaast is zij seniorcoach en opleider bij KlimaatGesprekken. Dé persoon om te spreken als je aan de slag wil met duurzaamheid op de werkvloer. Ze vertelt me hoe je een cultuurverandering teweegbrengt en geeft me tips voor lastige situaties met collega's. Deze aflevering is onderdeel van het drieluik over klimaatpsychologie, waarin ik 3 psychologen met een groen hart spreek. Over het bevorderen van duurzaam gedrag, het in gang zetten van een groene transitie en over eco-emoties. Wil je nog meer weten over klimaatpsychologie? Neem een kijkje op: www.klimaatpsychologie.com

In deze aflevering spreek ik Sara Helmink, GZ-psycholoog, die onder andere mensen behandelt die vastlopen in hun gevoel rondom de klimaatcrisis. We bespreken waarom deze emoties - ook de "negatieve"- niet slecht zijn en waarom Sara niet van de term klimaat depressie houdt. Van tips hoe ermee om te gaan, tot welke fijne emoties er rondom klimaat spelen, deze aflevering is een aanrader voor iedereen die een hart heeft voor het klimaat. De hoopvolle film die Sara tipt is 2040. Wil je meer tips, meer weten over klimaatpsychologie en/of ben je psycholoog en wil je jouw talenten inzetten voor het klimaat? Neem een kijkje op www.klimaatpsychologie.com

In deel 2 van het drieluik rondom klimaatpsychologie spreek ik Sara Wortelboer: psycholoog, communicatieadviseur en een van de initiatiefnemers van klimaatpsychologie.com. Bewustwording over de klimaatcrisis wordt steeds groter, we leven echter nog niet massaal klimaatpositief. Ik spreek Sara daarom over de belangrijke vraag: Hoe zorgen wij ervoor dat mensen ook daadwerkelijk in actie komen en komen tot positief klimaatgedrag? We bespreken de valkuilen die we allemaal hebben (ook jij & ik met ons groene hart!) en hoe we kennis van de psychologie om kunnen zetten in groene impact maken. Wil je meer weten over klimaatpsychologie? Luister de andere afleveringen met Jeanine Pothuizen (Klimaatpsychologie. Op de werkvloer: hoe trek jij collega's over de streep?) en Sara Helming (Klimaatpsychologie. Eco-emoties.) of neem een kijkje op www.klimaatpsychologie.com.

Het is waar wij als medici op terugvallen en ons handelen op baseren: richtlijnen. Daarmee is het bij uitstek dé plek waar we de wetenschappelijke bewezen duurzame keuzes in kunnen verwerken. Hierover spreek ik Iris Wichers en Pauline de Heer. Zij houden zich beiden bezig met dit onderwerp. Iris vanuit de NHG en Pauline vanuit het Zorginstituut. We spreken over het hoe en waarom, en dat we met duurzame keuzes vaak ook meerdere vliegen in één klap slaan. Beter voor de patiënt, beter in het kader van zorgkosten, fijner voor de mantelzorger etc. We hoeven niet in te leveren op kwaliteit, er valt vooral veel te winnen.

Pensioenen. Niet direct het meest aantrekkelijke onderwerp voor de meesten. Maar als het klimaat je aan het hart gaat, wel een hele belangrijke. Deze aflevering spreek ik Laurie Kos van Groen Pensioen en Serge Zweers, MDL-arts, die met zijn artikel over de beleggingen van zijn pensioenfonds veel losmaakte. We hebben het over de miljarden die hierin omgaan en hoe JIJ kan beïnvloeden hoe dat geld besteed wordt. We bespreken de tegenstelling van zelf geen vlees eten, maar diezelfde industrie wel spekken via je pensioengeld. Na deze aflevering, vind je pensioenen alles behalve stoffig. Wil je aansluiten bij een online meetup van Groen Pensioen? Kijk op hun site wanneer de volgende plaatsvindt.

Op 1 februari verstuurden zorgverleners een brandbrief aan Den Haag. Code Rood. Het klimaat heeft NU onze aandacht nodig. Binnen no time werd de brief gesteund door hoogleraren, wetenschappers, artsen en ruim 75 organisaties waaronder verschillende ziekenhuizen. De steun blijft nog steeds groeien. Jorieke van der Stelt, Annemarie Bergsma en Inge Schepens waren 3 van de kartrekkers. Ik spreek ze over de inhoud en het proces voor en na het versturen van de brief. Maar ook over de verantwoordelijkheid voelen en nemen. Belangrijke links: De brief staat nog open voor ondertekening hier. Zorg voor Klimaat De Duurzame Verpleegkundige

De WHO noemt de klimaatcrisis: "De grootste uitdaging van de 21e eeuw voor de volksgezondheid". Maar waarom is dat zo? En is dat een ver van ons bed show, of hebben we ook in Nederland te maken met de negatieve gezondheidseffecten van klimaatverandering? In deze aflevering spreek ik Jeffrey Quarsie. Hij schreef samen met 3 collega's het artikel De impact van klimaatverandering op de gezondheid in Nederland dat vorig jaar in het Nederlands tijdschrift voor de Geneeskunde verscheen. We bespreken hoe de klimaatcrisis zich vertaalt naar onze spreekkamer en wat er voor nodig is om een duurzaam zorgstelsel te bereiken.

De gezondheidszorg is er om de gezondheid te bevorderen, zou je zeggen. Toch is de zorg ook een grote milieuvervuiler. Dat rijmt niet met de Eed van Hippocrates, vinden veel artsen. We hebben immers beloofd om niet te schaden. In 2019 bracht Gupta Strategists een deel van die vervuiling in kaart. In hun rapport Een stuur voor de transitie naar duurzame gezondheidszorg geven zij weer hoeveel CO2 de zorg uitstoot (dat is veel) en welke onderdelen van de zorg de grootste bijdrage hier aan leveren. Ik ga in gesprek met Niels Hagenaar, consultant bij Gupta Strategist, over deze schaduwzijde van de zorg. We bespreken hoe het komt dat we zoveel CO2 uitstoten en vooral ook hoe we de zorg de goede kant op kunnen sturen.