Het wrakke water

In deze laatste aflevering van het tweede seizoen maken we een eenmalig uitstapje naar de Noordzee. En niet zonder reden. Yftinus werd namelijk op het spoor gezet van een schip dat tijdens de Tweede Wereldoorlog op weg van IJmuiden naar Rotterdam werd aangevallen. Een van de opvarenden van dat schip, een kolentransporteur, was Kees Ringlever. Zijn familie was er tot nu toe nooit achtergekomen wat er die noodlottige nacht is gebeurd en waarom het schip tot zinken werd gebracht. Maar na langdurig bronnenonderzoek van o.a. scheepslogs is het gelukt deze aanval van minuut tot minuut te reconstrueren. Dat heeft geleid tot een bijzondere en vrijwel vergeten onderdeel van de recente geschiedenis van bootsmannen die tijdens de oorlog probeerden hun brood te verdienen. Want naast de vaak heldhaftige verhalen van schippers en scheepslui die tegen de Duitsers vochten, blijkt er ook nog een schaduwkant te bestaan van het maritieme leven tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar maar weinig over is geschreven en gedocumenteerd. Dus waar we normaal begonnen bij een wrak en daar het verhaal bij zochten, beginnen we nu eigenlijk precies andersom. Credits 'Het wrakke water': Research, interviews, scriptontwikkeling en vertalingen: Renate van der Zee Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Vertellers: Bartho Braat en Mike Boddé Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

Wat had een Zeeuwse poon te zoeken op de Zuiderzee? Dit schip voer daar normaliter helemaal niet! Sinds 1875 was Klaas Spitse marktschipper tussen Kampen en Kuinre met een Zeeuwse poon genaamd Koopmans Welvaren. Tijdens en korte maar felle vorst periode in de winter van 1876 komt het schip bij laag water vast te zitten in het ijs voor de haven van Blokzijl. Spitse gaat met tegenzin van boord, maar alleen omdat hij zijn vrouw, kind en knecht niet in gevaar wil brengen. Hij hoopt bij het opkomende tij binnen een paar dagen alsnog zijn schip veilig de haven binnen te loodsen. Want behalve zijn persoonlijke bezittingen wil hij ook zijn kostbare lading redden. Maar dan slaat het noodlot toe... Credits 'Het wrakke water': Research en scriptontwikkeling: Renate van der Zee Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Vertellers: Bartho Braat en Eltjo Herder Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

Korte promo van seizoen 2 van Het wrakke water. Deze bestaat ook weer uit vier afleveringen. Vanaf 1 april aflevering 5 en 6, en dan elke week daarop de volgende.

Vaar mee met Jon en Yftinus op een authentiek stoomschip en ga mee op een ontdekkingsreis door het verleden! Achter een vergeten wrak met de anonieme naam NG 87 gaat een spannend verhaal schuil. We reconstrueren de identificatie van dit wrak door maritiem archeoloog Yftinus van Popta, wat in 1953 werd aangetroffen in de Noordoostpolder maar wat in de archieven verdween. Maar dat niet alleen. We gaan ook op zoek naar antwoorden op de vraag waarom we relatief maar zo weinig weten van de stoomvaart op de Zuiderzee, de vrachtauto's van toen. En waarom is dat onderdeel van ons maritiem erfgoed eigenlijk een ondergeschoven kindje binnen de archeologie? Credits 'Het wrakke water': Research: Renate van der Zee Format en scriptontwikkeling: Jonathan Groubert Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Vertellers: Bartho Braat en Joop Wittermans Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

In de eerste aflevering van seizoen 2 duiken we in het verhaal van scheepswrak ZA 97, dat begin 2023 door maritiem archeoloog Yftinus van Popta is geïdentificeerd. De historische omschrijving van de rampplek in de krantenarchieven was daarvoor doorslaggevend: “de kerktoren van Volendam een handspaaklengte beoosten de oostelijkste buurt van Marken, en de molens van Uitdam met de roeden aan elkaar”. Precies op de plek waar die beide zichtlijnen elkaar kruisen, blijkt scheepswrak ZA 97 te liggen. We reconstrueren de ramp en de nasleep, inclusief een rechtzaak tussen de koper en leverancier van de lading, zo’n 42500 rode veldovenstenen. En we schetsen een kleurrijk portret van de opstandige schipper, die weinig van de overheid moest hebben. Credits 'Het wrakke water': Research: Renate van der Zee Format en scriptontwikkeling: Jonathan Groubert Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Vertellers: Bartho Braat en Joop Wittermans Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

Boer Douwe Dijkstra uit Rutten, gelegen in de kop van de Noordoostpolder, is op 1 februari 2016 tijdens het ploegen op zijn aardappelperceel weer op een flink stuk hout gestuit. Dat was in het verleden al vaker gebeurd, maar deze keer ging het anders. De ploeg sloeg dit keer helemaal vast. Er werd een loonwerker bijgeroepen die met een kraan een enorme balk uit de grond trok. Dit was niet een stuk wrakhout van een klein scheepje van een meter of tien, waar eerder grondonderzoek naar uit wees. Hier was wat anders aan de hand, dit moest om een veel groter schip gaan… In de laatste aflevering van Het wrakke water, volgen we chronologisch wat er gebeurd vanaf het moment dat een scheepswrak gevonden wordt tot en met de (hopelijke) identificatie van het wrak. We brengen een bezoek aan het maritiem scheepsarcheologisch depot in Groningen en bekijken bijzondere vondsten die ons vertellen wat voor schip het hier betreft, wat de lading is geweest en waar het vandaan komt. Een groot deel van de spanten, de kielbalk en andere onderdelen van het wrak wat in Rutten is aangetroffen, zijn zo natuurgetrouw mogelijk in de oorspronkelijke vorm herplaatst als landschapskunst in het Kuinderbos aan de Schoterweg, bij het plaatsje Bant, vlak bij de vindplaats. Meer dan een bezoekje waard! Het uitgebreide rapport dat maritiem archeoloog Yftinus van Popta over het onderzoek naar en de identificatie van dit wrak schreef, is te vinden op hetwrakkewater.nl Daar vind je ook foto’s van de opgraving, wrakvondsten en de huidige openlucht expositie van het wrak. Credits 'Het wrakke water': Research: Renate van der Zee Format en scriptontwikkeling: Jonathan Groubert Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Verteller: Bartho Braat Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

In aflevering 3 van Het wrakke water gaan we wat dieper in op de technische aspecten van de maritieme archeologie. Wat gebeurd er allemaal als men op een wrak stuit? Welke instanties zijn daarbij betrokken en hoe en wanneer wordt bepaald of een wrak uitgegraven en geconserveerd moet worden? En wat is überhaupt het belang om scheepswrakken te behouden voor de toekomst? En ook het letterlijk diepgravende onderzoek naar de gevonden resten en scheepsraad en in de archieven om de identiteit van een wrak te achterhalen komt aan bod. Elke bijzonder detail, hoe klein ook, kan een mogelijke oplossing bieden om zo'n puzzel op te lossen, net als tijdens het forensisch onderzoek bij een misdaad. Vandaar de titel van deze aflevering. Credits 'Het wrakke water': Research: Renate van der Zee Format en scriptontwikkeling: Jonathan Groubert Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Verteller: Bartho Braat Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

In deze aflevering richten we de schijnwerpers op twee schepen die in het voorjaar van 1909 kort na elkaar op de Zuiderzee in de problemen komen en zinken. Maar wat hebben deze twee scheepsrampen met elkaar te maken? En wat is de rol van landarbeider ten Cate die vele jaren later tijdens landontginning werkzaamheden in 1947 op de wrakken stuit, maar dat van zijn superieuren moet verzwijgen? En hoe kan het dat de enige, nog levende nazaat van een van de schippers van de aardbodem lijkt te zijn verdwenen? En lukt het om haar toch te vinden? Het wrakke water is een 4-delige podcast serie, mede mogelijk gemaakt door de provincie Flevoland. Podcastmaker Jon Hille en maritiem archeoloog Yftinus van Popta gaan daarin op zoek naar de persoonlijke en vaak dramatische verhalen die schuil gaan achter een aantal scheepsrampen op de voormalige Zuiderzee. Credits 'Het wrakke water': Research: Renate van der Zee Format en scriptontwikkeling: Jonathan Groubert Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Verteller: Bartho Braat Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

In de nacht van dinsdag 20 november 1888 vergaat het houten vrachtschip de Lutina van schipper Jan Kisjes in een razende storm op de Zuiderzee, ter hoogte van het huidige Swifterband. Kisjes en zijn vaste scheepsknecht Reinder Tulp verdrinken in het ijskoude water en hun lichamen worden nooit terug gevonden. Pas in 1976 stuitten landarbeiders bij drainage werkzaamheden op het wrak van de Lutina. Naast een deel van de lading en een vrijwel complete scheepsinventaris, doen archeologen die het wrak daarna onderzoeken en uitgraven een mysterieuze ontdekking. Het wrakke water is een 4-delige podcast serie, mede mogelijk gemaakt door de provincie Flevoland. Podcastmaker Jon Hille en maritiem archeoloog Yftinus van Popta gaan daarin op zoek naar de persoonlijke en vaak dramatische verhalen die schuil gaan achter een aantal scheepsrampen op de voormalige Zuiderzee. Credits 'Het wrakke water': Research: Renate van der Zee Format en scriptontwikkeling: Jonathan Groubert Co-host & adviseur: Yftinus van Popta Verteller: Bartho Braat Themamuziek & leader: JP Geersing Aanvullende muziek & SFX: Blue Dot Sessions & Epidemic Sound Productie, presentatie, eindredactie en montage: Jon Hille Kijk voor meer achtergrond informatie op www.hetwrakkewater.nl

De bodem van de voormalige Zuiderzee herbergt vele geheimen. Van de honderden scheepswrakken die in het huidige Flevoland liggen verborgen zijn er een aantal geïdentificeerd. Podcastmaker Jon Hille en maritiem archeoloog Yftinus van Popta reconstrueren in vier afleveringen het vaak dramatische verhaal van een aantal van deze scheepsrampen, spreken met wetenschappers en gaan op zoek naar nazaten van de schipbreukelingen.