Bureau Buitenland

(00:48) Wat betekent vertrek Rutte voor Europa? Ook in Bureau Buitenland aandacht voor de aankondiging van premier Rutte dat hij zich niet opnieuw beschikbaar stelt als lijsttrekker van de VVD. Wat betekent zijn vertrek voor de positie van Nederland in Europa, waar Rutte een enorm aanzien genoot? Daarover Stéphane Alonso, voormalig EU-correspondent en huidig chef van de Buitenlandredactie van de NRC. (08:28) Wordt Oekraïne NAVO-lid als de oorlog voorbij is? De NAVO-top in Litouwen gaat morgen van start. President Zelenksy wil duidelijk perspectief over het op termijn toetreden van Oekraïne tot de NAVO. Welke toezeggingen zullen er de komende dagen aan Oekraïne worden gedaan? Daarover te gast defensie-professor en directeur Europese politiek bij het Egmont instituut Alexander Mattelaer en correspondent Michiel Driebergen. Presentatie: Tim de Wit.

(00:58) Jenin: the aftermath Het werd door internationale verslaggevers als de grootste landoperatie in twintig jaar tijd genoemd. Israël voerde deze week een grootschalige aanval uit op Jenin, in de Westelijke Jordaanoever. Hoe is de situatie in het conflictgebied nu het stof is neergedaald? En kan het zomaar weer escaleren? We vragen het Erwin van Veen, conflict-analist bij Instituut Clingendael. (09:41) De Venezolaanse kaasexplosie Venezuela is in een paar jaar tijd uitgegroeid tot de op een na grootste kaasproducent van Latijns-Amerika. En dat komt niet omdat het land zoveel melk produceert. De kaas is een antwoord op de energiecrisis. Hoe dat zit horen we in reportage van Edwin Koopman. (20:28) Uitgelicht: Europa Draait Door Kyiv wil dolgraag dat Amerika de omstreden clustermunitie levert en denkt daarmee een flinke slag te kunnen slaan in de strijd. Oost-Europadeskundige bij Instituut Clingendael Bob Deen praat ons bij. Presentatie: Tim de Wit.

En na 44 jaar is het voor Iraanse toeristen eindelijk weer mogelijk om met een directe vlucht Egypte te bezoeken. (00:37) Hong Kong opent jacht op dissidenten in het buitenland In Hongkong zijn gisteravond vier personen opgepakt die een dissident zouden ondersteunen die in het buitenland woont. Het is een volgende stap in de aanpak van politici en activisten die kritisch zijn op de groeiende Chinese invloed in de stadsstaat. Als het aan de China-gezinde regeringsleider John Lee ligt, zijn die zelfs in het buitenland niet meer veilig. Hij heeft om de uitlevering gevraagd van acht dissidenten die de stad ontvlucht zijn, en looft zelfs een beloning uit voor de tip die tot hun arrestatie leidt. We bespreken het met China correspondent Cindy Huijgen. (08:45) 'Orbán pest Duitse bedrijven weg uit Hongarije' In Duitsland groeit de woede richting de Hongaarse premier Viktor Orbán. Volgens de Duitsers worden hun bedrijven weggepest uit het Oost-Europese land. De Duitse parlementariër Daniel Freund noemt Hongarije zelfs een maffiastaat. Correspondent Tijn Sadée sprak met hem en duidt de laatste ontwikkelingen. (19:00) Uitgelicht: Egypte Na 44 jaar is het voor Iraanse toeristen eindelijk weer mogelijk om met een directe vlucht Egypte te bezoeken. En andersom zijn Egyptische toeristen binnenkort ook weer welkom in Iran. Correspondent Ruth Vandewalle is te gast over deze historische ontwikkeling. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:55) Dreiging bij kerncentrale Zaporizja Bij de grootste kerncentrale van Europa wordt hard gevochten tussen de Oekraïners en de Russen. Na het opblazen van de Kachovka-dam in dezelfde regio afgelopen maand, bestaat nu de vrees dat ook de Zaporizja-reactoren getroffen worden. Moskou en Kyiv beschuldigen elkaar op voorhand van sabotage van de kerncentrale. Vanuit Zaporizja-stad onze verslaggever Michiel Driebergen en atoomfysicus Wim Turkenburg over de risico’s van een mogelijke aanslag. (18:41) Uitgelicht: Zuid-Korea Een raketaanval van Noord-Korea is een dreiging waar de Zuid-Koreanen al lange tijd onder leven. Maar waar schuil je straks als er een raket wordt afgevuurd? Daar hebben de Zuid-Koreanen nu een oplossing voor. Hierover correspondent Ifang Bremer. Presentatie: Chris Kijne.

En de bison is terug in Mexico. (00:51) Een maand Oekraïens tegenoffensief Het gaat moeizaam, geven ook de Oekraïners zelf toe. De verdedigingslinies van de Russen houden grotendeels stand. Patrick Bolder, voormalig Luitenant-Kolonel bij de Luchtmacht, over de tactiek van beide partijen aan het front. (10:29) Zoon van Erdogan genoemd in corruptieschandaal In tegenstelling tot zijn vader treedt Bilal Erdogan, de zoon van de Turkse president, minder op de voorgrond. Maar nu wordt zijn naam genoemd in een grootschalig onderzoek naar corruptie. Daarover Turkijekenner en VPRO-journalist Cevahir Varan. (19:54) Uitgelicht: Mexico De bison is terug in Mexico. De icoon van de Noord-Amerikaanse steppe liep ooit ook in Mexico rond, maar werd er uitgeroeid. Het uitzetten van een nieuwe groep bisons moet bijdragen aan de biodiversiteit en de strijd tegen klimaatverandering. Maar de intenties hierachter zijn niet helemaal zuiver, legt Edwin Koopman uit. Presentatie: Tim de Wit

In de zuidelijke regio van Marokko is er discussie over een volkstraditie. (00:43) Shanghai-top 2023 Morgen komt de Shanghai-top bij elkaar. In Europa is de club minder bekend. Maar op het wereldtoneel is het een behoorlijke speler. Vooral ook omdat Rusland en China daarmee invloed willen uitoefenen. We kijken naar het belang voor ons metHaroon Sheikh, filosoof en verbonden aan de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid. (10:17) Dansen op de rand van de vulkaan Een supervulkaan in de buurt van de Italiaanse stad Napels, is dicht bij een uitbarsting. Dat vormt een potentieel gevaar voor ongeveer drie miljoen mensen. Correspondent Angelo van Schaik waagde zich tussen de kraters. (20:12) Uitgelicht: Marokko In de zuidelijke regio van Marokko is er discussie over een volkstraditie. Correspondent Samira Jadir praat ons bij. Presentatie: Tim de Wit.

En Helga Salemon neemt de krankzinnige week in Rusland door. (00:32) Franse volkswoede teken van verwaarlozing De derde nacht op rij zijn er rellen in Franse voorsteden. Aanleiding is de dood van de 17-jarige tiener Nahel door een politieagent. Maar wat schuilt er precies achter de maatschappelijke woede in Frankrijk? En leidt die onrust tot een nieuwe politieke crisis voor president Emmanuel Macron? We vragen het oud-Frankrijk correspondent Stefan de Vries. (11:16) Britse erfgenamen slavenhandelaren willen excuses Recent weigerde Premier Rishi Sunak nog officieel excuses te maken in het parlement voor de Britse betrokkenheid in de slavenhandel. Toch zwelt de roep om dit te doen aan, en wel uit opvallende hoek. Een groep Britse erfgenamen, wiens voorouders betrokken waren bij de slavenhandel, vragen King Charles de stap te nemen. Een van hen is David Lascelles. Correspondent Anne Saenen zocht hem op. (22:29) Uitgelicht: Europa Draait Door Vanuit hun vakantieadressen hebben Arend-Jan Boekestijn en Tim de Wit in allerijl een nieuwe podcast opgenomen. Met Helga Salemon nemen ze de krankzinnige week in Rusland door. Presentatie: Sophie Derkzen.

En in Amerika zoeken ze een pil tegen racisme. (00:40) Wat wordt Europa’s China-strategie? In Brussel komen de EU-leiders bij elkaar voor een tweedaagse zomertop. Naast migratie en de oorlog in Oekraïne, staat ook de relatie met China op de agenda. Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil Europese economieën laten doorlichten op veiligheidsrisico's uit China. Krijgt ze de rest van de EU mee in haar ambitieuze plannen? Daarover spreekt Brussel-correspondent Clara van der Wiel. (09:21) Saudi-Arabië flirt met Israël en Amerika Saudi-Arabië praat openlijk over het aangaan van diplomatieke betrekkingen met Israël. De Saudische erkenning van Israël zou een historisch grote stap voor het Arabische koninkrijk, maar kroonprins Mohammed bin Salman wil dat alleen als de Amerikaanse regering een aantal van zijn wensen wil voldoen. Over dit toenaderingsspel en de belangen van de betrokken landen is arabist Leo Kwarten te gast. (20:22) Uitgelicht: Verenigde Staten Een pil tegen racisme klinkt als toekomstmuziek, maar een opmerkelijk experiment met MDMA lijkt die doorbraak te suggereren. De Amerikaans-Nederlandse journalist en collega-radiomaker bij de VPRO Christianne Alvarado is er voor ons ingedoken. Presentatie: Eric Arends

En wat doen 50 Chinezen in een geheime bitcoin mijn in Libië? (00:34) Het Oekraïense tegenoffensief Met onze verslaggever ter plaatse, Michiel Driebergen en VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen maken we de balans op van de vorderingen en verliezen van de Oekraïners aan het front. (11:16) Venezolaanse oppositie heeft een nieuwe leider Oppositieleiders in Venezuela voeren volop campagne voor de voorverkiezingen. In oktober moet duidelijk worden wie het volgend jaar gaat opnemen tegen Nicolas Maduro. De voormalige leider Juan Guaidó is gevlucht naar de VS, dus telt niet meer mee. En nu is er een nieuwe ster aan de hemel: de rechtse Maria Corina Machado. Verslaggever Edwin Koopman sprak met haar. (20:55) Uitgelicht: Libië De Libische politie keek raar op toen ze vijftig Chinezen in een afgeschermde ruimte met tientallen superdure computers aantroffen. De Aziaten bleken heimelijk Bitcoins te delven in het Noord-Afrikaanse land. Hoe dit precies zit legt Abdou Bouzerda uit. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:31) AfD bemachtigt voor het eerst bestuursfunctie In Duitsland heeft voor het eerst een politicus van de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland een regionale verkiezing gewonnen. Nog niet eerder lukte het de partij om een bestuursfunctie in te nemen. En ook landelijk staat de AfD in de peilingen op recordhoogte, nog vóór de partij van bondskanselier Scholz. Is deze regionale overwinning een opmars naar meer succes? Correspondent Derk Marseille is te gast. (12:49) België kan Syrische beulen niet opsporen Syriërs die gemarteld of mishandeld zijn door het Syrische regime lopen kans hun voormalige beul in België tegen het lijf te lopen. Verscholen tussen de ongeveer 25.000 Syrische vluchtelingen lukt het handlangers van Bashar al-Assad door de asielprocedure heen te glippen. Volgens de Belgische autoriteiten gaat het om enkele tientallen, maar ze kampen met een flink probleem: er zijn nauwelijks mensen om ze op te sporen. Verslaggevers Ellen van den Berg en Fernande van Tets namen polshoogte. (21:59) Uitgelicht: Turkije In Turkije zorgt een nieuwe serie van staatsomroep TRT voor een boel commotie, collega Cevahir Varan praat ons bij. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:42) Barsten in het Poetin-bastion De gewapende opstand van huurlingengroep Wagner in Rusland, wijst op reële barsten in de autoriteit van Poetin. Het zijn de harde woorden van Anthony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse zaken. Is dit het begin van het einde van het Poetintijdperk? Daarover spreken we met Moskou-correspondent Eva Cukier voor het NRC, Rusland-kenner Hubert Smeets van Raam op Rusland en defensie-deskundige Jens Franssen van VRT. (21:06) Uitgelicht: Zweden In Zweden neemt de roep tot een boycot van het favoriete chocolademerk in het land flink toe. Correspondent Tjade Michels praat ons bij. Presentatie: Atze de Vrieze

En in Europa Draait Door gaan Arend Jan Boekestijn en Tim de Wit in gesprek met historicus en Europa-kenner Mathieu Segers. (00:48) Nieuwe geweldsexplosie op Westelijke Jordaanoever Een nieuwe escalatie van het geweld in de Palestijnse gebieden. De week begon met een felle confrontatie tussen het Israëlische leger en Palestijnse militanten in de stad Jenin. Ook werd er een aanslag gepleegd op kolonisten. Gewapende Joodse extremisten trokken op hun beurt door een Palestijnse stad en lieten een spoor van vernieling achter. Midden-Oostendeskundige Lucia Admiraal over het geweld tussen Palestijnen en Israëli’s. (11:27) Oekraïens counteroffensief tegen corruptie De nationale anti-corruptiewaakhond in Kyiv maakt serieus werk van een heuse counteroffensief tegen corruptie. Juist nu er veel geld beloofd is door donorlanden voor wederopbouw, maken de Oekraïners er serieus werk van. Verslaggever Michiel Driebergen vertelt over de oorlog tegen corruptie in Oekraïne. (22:22) Uitgelicht: Europa Draait Door Deze week een speciale aflevering van Europa Draait Door. Vanuit poptempel Het Paard in Den Haag gingen Arend Jan Boekestijn en Tim de Wit in gesprek met historicus en Europa-kenner Mathieu Segers. Presentatie: Atze de Vrieze

En in Glasgow laat een man zijn slangen uit in het park. (00:42) Reizen door de jungle van Myanmar Twee jaar na de staatsgreep in Myanmar, is het geweld in het Aziatische land nagenoeg uit het nieuws verdwenen. Dit terwijl de militaire junta in een felle strijd verwikkeld is met de verzetsmilitie People's Defence Force (PDF) en de legers van verschillende etnische groepen. Schrijver en journalist Minka Nijhuis trok door de jungle om de strijd tegen de dictatuur van dichtbij op te tekenen. (13:50) Nu al fraude in Guatemala Guatemala dreigt af te glijden naar een verkapte dictatuur. De aankomende verkiezingen hadden de redding kunnen zijn, maar corruptie en machtsmisbruik staan een eerlijk verloop in de weg. Verslaggever Edwin Koopman sprak erover met Guatemala-kenner Marlies Stappers van de organisatie Impunity Watch. (21:35) Uitgelicht: Verenigd Koninkrijk Slangen in het Verenigd Koninkrijk worden massaal als huisdier gehouden. Niemand lijkt meer op te kijken van een reuzenslang als gezelschapsdier. Maar in het Schotse Glasgow maakt een man het wel heel bont, legt journalist Nina van Raay uit. Presentatie: Sophie Derkzen

En hoe de Mexicaanse Big Brother een gevoelig taboe weet te doorbreken. (00:42) Lukt het Biden om India in 'Westers kamp' te trekken bij bezoek Modi aan VS? Een hartelijk ontvangst bij het Witte Huis, een staatsbanket en een speech in het Amerikaanse congres: de Indiase premier Modi wordt met alle egards ontvangen als hij deze week de VS bezoekt. Biden trekt alles uit de kast om India in 'zijn Westerse kamp' te krijgen. Maar valt India, met meer dan 1,4 miljard inwoners en enorme economische groei, wel zo makkelijk te paaien? Daarover Casper Thomas, die jarenlang correspondent was in zowel de VS als India. (11:30) Iran en VS praten achter gesloten deuren Iran en VS hebben achter de schermen uiterst geheime gesprekken gevoerd. Terwijl beide landen vorig jaar er niet in slaagden om de nucleaire deal nieuw leven in te blazen, lijken ze nu uit op een verstandhouding. Wat houdt die in en kan het een opmaat zijn naar een hernieuwd nucleair akkoord? We vragen het historicus Peyman Jafari. (22:04) Buitenland Uitgelicht: Mexico Een Mexicaanse versie van Big Brother is veranderd in een privé-show van één van de deelnemers: Wendy, een luidruchtige influencer die en passant een voor macholand moeilijk onderwerp op de agenda zet. Collega Edwin Koopman keek mee. Presentatie: Sophie Derkzen

En in Servië wordt het Cyrillische schrift bedreigd. (00:43) Wie trekt de portemonnee voor het klimaat? Donderdag start in Parijs de zogenaamde Summit for a New Global Finance Pact. Het belangrijkste punt op de agenda: wie draait erop voor de kosten van klimaatverandering wereldwijd? En hoe gaan we dat regelen? Want hoewel klimaatverandering een globaal probleem is, is de solidariteit nog altijd ver te zoeken. Daarover Sara Murawski van Sustainable Finance Lab. (09:42) De groene ambities van de grote vervuilers En dan is er ook nog die andere grote klimaattop, de jaarlijkse COP 28. Ditmaal reizen wereldleiders en klimaatgezanten af naar de Verenigd Arabische Emiraten. En, je zou het misschien niet verwachten in dit land van loeiende airco’s en brullende Lamborghini’s, maar de Verenigde Arabische Emiraten hebben enorme groene ambities. Net als de grote buur Saudi-Arabië. Waar werken ze aan? En vallen die groene beloftes een beetje te vertrouwen? Daarover klimaatjournalist Bernice Notenboom. (21:15) Uitgelicht: Servië In onze rubriek Uitgelicht reizen we af richting Servië, waar het Cyrillische schrift wordt bedreigd. Daarover journalist Arja van den Bergh. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:47) Veel vragen over Griekse bootramp Heeft de Griekse kustwacht zich schuldig gemaakt aan een illegale pushback? Dat is de vraag die boven de markt hangt naar aanleiding van de boot die vorige week kapseisde op de Middellandse Zee bij Griekenland. Daarbij kwamen tientallen migranten om het leven, en er zijn nog velen vermist. In de nasleep van de ramp stelt de BBC bewijs te hebben dat flinke twijfels oproept bij de officiële verklaring van de Griekse autoriteiten. Daarover Klaas van Dijken van Lighthouse Reports en correspondent Bruno Tersago. (10:54) Blijft China de belangrijkste handelspartner van Duitsland? Vandaag ontvangt de Duitse Bondskanselier Olaf Scholz de Chinese Premier Li Qiang in Berlijn. Sinds de coronapandemie en de Russische invasie in Oekraïne staat de westerse afhankelijkheid van China ter discussie. Over het belang van het bezoek en de kwesties die op tafel liggen zijn NRC-correspondent Nynke van Verschuer en de directeur van de Nederlands-Duitse Handelskamer Günter Gülker te gast. (21:53) Buitenland Uitgelicht: Japan In onze rubriek Uitgelicht aandacht voor een bijzondere Japanse comedian. Daarover correspondent Anoma van der Veere. Presentatie: Sophie Derkzen

(00:54) Malinese coupplegers willen af van staatsgrepen De militaire junta in Mali zegt haar belofte na te willen komen: het West-Afrikaanse land moet uiteindelijk weer een democratische regering krijgen. Zondag mogen de Malinezen alvast over een nieuwe grondwet stemmen. Opmerkelijk detail van de nieuwe constitutie is dat staatsgrepen verboden worden. Brengt het referendum het veelgeplaagde land uit de geweldspiraal? Of spelen de militaire machthebbers een politiek spelletje? We vragen het VRT-journalist Stijn Vercruysse. (11:13) Uitzichtloos Venezuela Venezuela, het stiefkindje van Latijns-Amerika telt weer helemaal mee in de wereld. Twee weken geleden schudde president Nicolas Maduro handen op een regionale top, daarna reisde hij het Midden-Oosten af en deze week ontving hij de president van Iran. Maar met de Venezolanen zelf gaat het minder florissant. Collega Edwin Koopman is net terug uit het land en vertelt erover in de studio. (20:04) Uitgelicht: Stad in Oorlog De podcast Stad in oorlog: Charkiv een jaar onder vuur van Bureau Buitenland en NPO Radio 1 heeft de Zilveren Reissmicrofoon gewonnen. We laten daarom een fragment uit onze winnende vierdelige podcast-serie horen. Presentatie: Tim de Wit

(00:41) Beveiligers WK Qatar kampen met schulden Al bijna een half jaar geleden werd in Qatar de laatste WK-wedstrijd gespeeld. Maar nog steeds kampen honderden beveiligers die werden ingevlogen uit onder andere Nepal en Ghana met de gevolgen van de slechte werkomstandigheden tijdens het toernooi. En hoe kan het dat sommige van hen na maanden zwoegen terugkwamen met niks anders dan torenhoge schulden? Floor Beuming van Amnesty International is hierover te gast. (08:10) Afrikaanse vredesmissie in Europa De leiders van zes Afrikaanse landen gaan op vredesmissie in Oekraïne en Rusland. De leiders van Senegal, Oeganda, Egypte, Democratische Republiek Congo, Zambia en Zuid-Afrika vertrekken morgen richting Moskou en Kyiv. Wat kunnen we verwachten van deze vredesmissie? Daarover is te gast Bram Vermeulen, die jarenlang correspondent was in Zuid-Afrika. (21:19) Uitgelicht: Verenigde Staten De Amerikanen zijn in de ban van buitenaards leven. Een familie in Las Vegas beweert namelijk een ufo te hebben gespot en vervolgens in hun achtertuin oog in oog te hebben gestaan met twee aliens. Daarover correspondent Karlijn van Houwelingen. Presentatie: Sophie Derkzen

En hoe in China de draak wordt gestoken met witte-mensen-voedsel. (00:55) Geheimzinnige burgermilitie Senegal Senegal beleefde een ongekende golf van geweld, nadat de belangrijkste oppositiepoliticus van het land werd veroordeeld tot 2 jaar cel. Burgermilities schoten toen met scherp op demonstranten. Correspondent Aida Grovestins legt uit dat die burgermilities nog steeds actief in het West-Afrikaanse land. (11:23) Zweden ontevreden over volgen Turkse wensen De regering in Zweden maakt serieus zaak van het vervolgen van radicale Koerdische activisten. Dit tot tevredenheid van Ankara. Zweden hoopt dat de Turken instemmen met hun NAVO-lidmaatschapsverzoek. Maar hier zijn niet alle Zweden niet blij mee, legt correspondent Tjade Michels uit. (20:44) Uitgelicht: China In China wordt de draak gestoken met witte-mensen-voedsel. Manya Koetse over deze trending topic op de Chinese socials.

(00:52) Bureau Buitenland special: Het Oekraïense offensief Er werd al lang over gespeculeerd, maar nu, vlak voor de zomer, lijkt toch eindelijk het Oekraïense offensief van start gegaan. Vooral in het zuiden van het land claimen de Oekraïense strijdtroepen al kleine dorpjes terug veroverd te hebben. Wat is er gebeurd in de afgelopen dagen? Hoe reageert Rusland, en misschien wel het allerbelangrijkste: wat betekent dit voor de Oekraïners zelf? Daarover spreken we uitgebreid met Ruslandkenner Hubert Smeets van Raam op Rusland, VRT-journalist Jens Franssen en met onze correspondent Michiel Driebergen. (21:46) Buitenland Uitgelicht: Algerije In onze rubriek Uitgelicht aandacht voor Algerije, waar ieder jaar het internet wordt afgesloten tijdens de examenweken. Daarover collega Abdou Bouzerda. Presentatie: Tim de Wit